Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/17597,Melak-Stefan.html
20.04.2024, 13:42

Melak Stefan

Stefan Melak, ur. 13 VIII 1946 w Warszawie, zginął 10 IV 2010 w katastrofie lotniczej k. Smoleńska (Rosja). 1965-1974 student Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Prawa.

W III 1968 uczestnik protestów studenckich na UW. 1972-1981 pracownik Funduszu Wczasów Pracowniczych. W 1974 współzałożyciel (z ks. Wacławem Karłowiczem), następnie prezes Kręgu Pamięci Narodowej, organizator prelekcji na tematy zakazane przez władze i pierwszych uroczystości w tzw. Dolince Katyńskiej na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. W 1979 współzałożyciel (z ks. W. Karłowiczem), następnie przewodniczący konspiracyjnego Komitetu Katyńskiego. 1979-1985 w KPN, 1980-1983 szef Okręgu Centralnego, organizator druku i kolportażu.

1980-1981 członek redakcji niezależnych pism: „Niepodległość”, „Gazeta Polska”, kolporter prasy niezależnej, współpracownik KOWzP. 31 VII 1981 na Cmentarzu Powązkowskim odsłonił wykonany przez Arkadiusza Melaka pierwszy w Polsce pomnik katyński (w nocy usunięty po interwencji Ambasady ZSRS), następnie wiceprzewodniczący Obywatelskiego Komitetu Budowy Pomnika Katyńskiego przy ZR Mazowsze.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu i Darłówku, zwolniony 24 X 1982. 1982-1989 redaktor i wydawca w podziemnym Wydawnictwie Polskim (m.in. kilkunastu książek, plakatów, ulotek, broszur); organizator pielgrzymek na Jasną Górę, rajdów „szlakiem niepodległości”, niezależnych wykładów, akcji zbierania podpisów pod listami protestacyjnymi „do wszystkich zainteresowanych władz”; wielokrotnie zatrzymywany, poddawany rewizjom, bity.

W l. 90. projektant pomników ofiar Katynia, Miednoje i Charkowa, w 1991 w Miednoje i Charkowie z jego inspiracji postawiono krzyże upamiętniające pomordowanych Polaków. Od 2006 członek redakcji, publicysta „Gazety Polskiej” i „Naszego Dziennika”; członek Zarządu Stowarzyszenia Wolnego Słowa, działacz Stowarzyszenia Olszynka Grochowska, organizator uroczystości rocznicowych, mszy patriotycznych, wystaw, odczytów historycznych.

Autor książek i artykułów nt. zbrodni katyńskiej.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2010).

8 X 1980 – 15 VII 1983 rozpracowywany przez Wydz. III-A/V KS MO w ramach SOR krypt. Jedność; 20 VII 1983 – 25 VI 1987 przez Wydz. V/III-2 KS MO/SUSW w ramach KE krypt. Prezes.

 

Krzysztof Biernacki

Opcje strony