Muchowicz Zbigniew
Zbigniew Muchowicz, ur. 10 XII 1953 w Wołowie k. Wrocławia. Absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Instytut Historii (1977).
1977–1981 w PZPR.
1977–1982 asystent w Międzyuczelnianym Instytucie Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechniki Częstochowskiej. 1978–1980 doktorant w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Od IX 1980 w „S”.
Po 13 XII 1981 oddał legitymację PZPR, odsunięty od zajęć dydaktycznych. W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 redaktor i wydawca podziemnych pism-efemeryd: „Nasza Solidarność”, „Bądź Solidarny” i „Relacje”; od III 1982 współzałożyciel, autor, organizator druku, drukarz podziemnego biuletynu „CDN”. 30 VI 1982 założyciel i przew. Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego w Częstochowie (od 16 XII 1983 Tymczasowa Komisja Regionalna), autor komunikatów i artykułów programowych. 1982–1986 organizator regionalnego kolportażu podziemnych pism: „CDN”, „Nadzieja”, „Tygodnik Mazowsze”, „KOS”, „Niepodległość” i książek. W VIII 1982 zwolniony z pracy, 1982–1983 nauczyciel w SP nr 12 w Częstochowie. 31 VIII 1982 współorganizator demonstracji „S” tamże. W XII 1982 nawiązał współpracę z SW we Wrocławiu (kolportaż podziemnych pism m.in. „Solidarność Walcząca” i „Z Dnia Na Dzień”). 19 IV 1983 aresztowany, osadzony w AŚ w Częstochowie, 16 VII przedstawiono mu akt oskarżenia, 20 VIII zwolniony na mocy amnestii, odpowiadał z wolnej stopy przed Sądem Wojewódzkim w Częstochowie. 1983–1984 nauczyciel w SP nr 47 w Częstochowie, w IV 1984 zwolniony z pracy. W XI 1983 reaktywował (z J. Kramarskim) podziemne pismo „Nadzieja” (autor, drukarz). 30 XII 1983 ponownie aresztowany, osadzony w AŚ w Częstochowie (pobity, podjął 8-dniowy protest głodowy). 30 III 1984 skazany w pierwszym postępowaniu przez Sąd Wojewódzki w Częstochowie na 4 lata pozbawienia wolności, 21 VII 1984 darowano resztę kary i umorzono drugie postępowanie na mocy amnestii, 10 VIII 1984 zwolniony. XII 1984 – 1986 pracownik Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych Tatranex. 2 III 1985 – 1986 założyciel i przew. RKK w Częstochowie. III 1985 – 1986 redaktor, autor, organizator druku i wydawca podziemnego biuletynu „Wytrwamy”. 1 V 1985 uczestnik demonstracji, aresztowany, skazany przez kolegium ds. wykroczeń na 3 mies. aresztu.
Od 18 XII 1986 na emigracji w Szwecji. 1987–1989 organizator Funduszu Pomocy dla „S” Regionu Częstochowa.
Autor wspomnień: Czas Solidarności („Gazeta Częstochowska” 1992, nr 63/34–65/35).
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2012), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2000), laureat nagrody Polcul Foundation (1989).
26 IV 1982 – 12 IV 1984 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Częstochowie w ramach SOR krypt. CDN; 4 XI 1982 – 13 VIII 1984 w ramach SOR krypt. Nadzieja; 14 VIII 1984 – 30 I 1987 przez Wydz. III WUSW w ramach SOS/SOR krypt. Wróg.