Encyklopedia Solidarności

Marek Nobis, ur. 20 V 1962 w Krakowie. Ukończył Technikum Budowlane nr 2 w Krakowie (1981). Absolwent Wydz. Pedagogiki Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego (2003).

1981–1982 zatrudniony w Wierzbickich Zakładach Cementowo–Hutniczych Zakład Remontowo-Budowlany w Krakowie.

Od 23 IX 1981 w „S”. 1980–1982 współpracownik podziemnego Wydawnictwa Krzyża Nowohuckiego, wydawnictw KOS i ABC ABC „ABC”, pismo wydawane 1 X 1986 – II 1988 przez RMP w Gdańsku; podtytuł: „Pismo studentów Uniwersytetu Gdańskiego”, od nr. 5: „Pismo środowisk Uniwersytetu Gdańskiego”. w Krakowie, drukarz i kolporter. Współpracownik MKZ i ZR Małopolska „S”, jako kolporter i kurier.

1982 inspektor w Zakładzie Gospodarki Mieszkaniowej w Więcborku, 1982–1984 murarz-technik budowlany w Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego Budostal–3 Oddział w Krakowie i Siemianowicach Śląskich, 1984–1989 w KWK Gen. Zawadzki/Paryż w Dąbrowie Górniczej. 1982–1989 członek struktury podziemnej Porozumienie Prasowe „Solidarność” Zwycięży oraz SW (Oddz. Kraków, współpracownik P. Hlebowicza i P. Warischa), współpracownik Tajnej Komisji Robotniczej Hutników w Nowej Hucie – kolporter i kurier między Krakowem, Warszawą i Śląskiem przewożący pisma podziemne, matryce „Tygodnika Mazowsze” oraz książki m.in. wydawnictw: Krąg, NOW-a, Przedświt, CDN i Baza (współpraca m.in. z Adamem Borowskim, Ewą Tomaszewską, Władysławem Hrabowskim i Marią Chmielewską ze środowiska związanego z Hutą Warszawa oraz Danutą Skorenko z Katowic), współpracownik L-DP „N”. 1985 porwany przez funkcjonariuszy SB z ulicy w Będzinie, przesłuchiwany. Uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Mistrzejowicach.

1989–1991 bezrobotny, 1991–1995 zatrudniony w Komisariacie Policji w Więcborku, 1995–2007 w KW Policji w Bydgoszczy, Krakowie, Warszawie (ekspert Komendy Głównej Policji), 2007–2010 dyr. Centralnego Biura Antykorupcyjnego w Krakowie. Od 2010 emeryt.

2011–2014 audytor w IDM SA w Krakowie, 2017–2020 dyr. korporacyjny ds. bezpieczeństwa w Grupie Azoty w Tarnowie.

Odznaczony Medalem „Pro Memoria” (2009), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), Medalem Stulecia Odzyskania Niepodległości (2019).

12 IV 1983 – 9 III 1985 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Krakowie w ramach SOS/SOR krypt. Automaty; 27 IX 1983 – 28 VII 1987 przez Wydz. II Dep. III MSW w ramach SOR krypt. Punkt; od 25 VII 1987 – 17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1990 w ramach SOR krypt. Libra.

Tomasz Gonet, Andrzej Malik