Nowacki Wieńczysław
Wieńczysław Nowacki, ur. 2 X 1951 w Śremie. Ukończył Technikum Łączności w Poznaniu (1969). Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Wydz. Nauk Społecznych (2002).
1971–1973 realizator dźwięku w Komitecie ds. Radia i Telewizji. 1973–1974 konwojent bydła w Przedsiębiorstwie Obrotu Zwierzętami Hodowlanymi. Od 1974 prowadził gospodarstwo hodowlane w Bieszczadach, od 1986 gospodarstwo ekologiczne w Robakowie (gmina Kórnik).
Od 1974 m.in. uczestnik nieformalnych spotkań dyskusyjnych w Poznaniu (sygnatariusz listu protestacyjnego po pobiciu przez MO uczestników spotkania w 1974); protestów przeciwko lokalizacji terenów URM w Bieszczadach, organizator (bez zgody władz) ośrodka leczenia narkomanów w Caryńskiem. 1977 ukarany przez kolegium ds. wykroczeń w Lutowiskach karą aresztu (za tzw. „nielegalne budownictwo”); 1978–1979 wielokrotnie poddany rozmowom ostrzegawczym.
Od 1980 członek Federacji NSZZ „S” Robotników, Rolników i Innych Grup Zawodowych Bieszczadów. 9 XI 1980 współinicjator Sejmiku Bieszczadzkiego. 29 XII 1980 współorganizator strajku w Urzędzie Miasta i Gminy w Ustrzykach Dolnych, 29 XII 1980–20 II 1981 członek Komitetu Strajkowego/Ogólnopolskiego Komitetu Strajkowego tamże. 20 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 sygnatariusz porozumień w Ustrzykach Dolnych, od 17 III 1981 w Komisji ds. Realizacji Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich. Od III 1981 w NSZZ RI „S”. X 1981 do XII 1981 członek prezydium OKZ NSZZ RI „S”. Od 21 XI 1981 członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Strajkowego NSZZ RI „S”.
1981 redaktor/wydawca niezależnego pisma „Bieszczadnik”.
13 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Nowym Wiśniczu i Załężu, 17 VII 1982 zwolniony.
Od 15 VIII 1982 w OKOR, współzałożyciel, odpowiedzialny za sprawy organizacyjne. 1982–1989 współredaktor/wydawca podziemnego pisma „Solidarność Rolników”. Od XI 1982 współtwórca struktur OKOR na Rzeszowszczyźnie (redaktor i wydawca podziemnych pism: II 1983 jednodniówki „Wieś Rzeszowska”, 1985–1986 „Wsi Polskiej”). II 1983 uczestnik zebrania OKOR w Czernej. 13 XII 1983 aresztowany, osadzony w AŚ Warszawa-Mokotów, 20 I 1984 zwolniony. Od 1984 członek RKOR Polski Południowej. Od 17 II 1985 członek reaktywowanej Komisji ds. Realizacji Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich. 11 X 1985 zatrzymany, 13 X 1985 aresztowany, osadzony w AŚ w Przemyślu, 21 XI 1985 zwolniony, 16 X 1986 postępowanie umorzone na mocy amnestii. 23 XI 1986 współtwórca Tymczasowej Krajowej Rady Rolników „S” i Konwentu Seniorów NRL „S”.
Od 1987 członek WKOR i Wielkopolskiego Seminarium Ekologicznego, 1987–1989 wydawca podziemnego pisma „Wielkopolski Informator Ekologiczny”. 1987–1989 współorganizator protestów przeciwko budowie elektrowni jądrowych w Klempiczu oraz Żarnowcu. 1988–1989 współredaktor podziemnych pism „Wieści” i „ASR”.
1989–1992 członek PSL „S” (1992–1997 SLCh). 1990–1994 wiceprzew. Rady Miasta i Gminy Kórnik. 1997–2001 w AWS. Od 2004 członek-założyciel Stronnictwa Ludowego „Ojcowizna”.
1999 pełnomocnik Zespołu Dobrych Usłóg powołanego w celu prowadzenia mediacji między protestującymi rolnikami a rządem.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2009); Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).
1974–1975 rozpracowywany przez SB KPMO w Lesku/KW MO w Krośnie w ramach SOR krypt. Marzyciele; 1983–1984 przez Wydz. VIII Dep. IV MSW w Warszawie w ramach SOR krypt. Gryzonie. 1984–1989 przez Wydz. III WUSW w Gdańsku w ramach SOR krypt. Alternatywa; 1985–1989 przez Wydz. V Dep. VI MSW w Warszawie/Wydz. VI WUSW w Poznaniu w ramach SOR krypt. Niezłomny.