Encyklopedia Solidarności

Ryszard Olesiewicz, ur. 19 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1946 w Knyszynie k. Białegostoku, zm. 22 IV 2013 we Wrocławiu. Absolwent Politechniki Wrocławskiej, Wydz. Budownictwa (1976).

1967-1968 inspektor nadzoru w Wojskowym Rejonowym Zarządzie Kwaterunkowo-Budowlanym we Wrocławiu (zrezygnował z pracy z powodu interwencji „ludowego” Wojska Polskiego w Czechosłowacji), 1968-1970 kierownik robót budowlanych w Wojewódzkim Szpitalu Chorób Układu Nerwowego w Lubiążu, 1970-1974 kierownik Wydz. Budowlanego w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Wołowie, 1974-1976 kierownik budowy w Przedsiębiorstwie Robót Inżynieryjnych Budownictwa Przemysłowego we Wrocławiu, 1976-1981 kilkakrotnie pracował w RFN; z Berlina Zachodniego przemycał do kraju pismo „Przegląd”. Od 1979 w KPN, współpracownik Tadeusza Jandziszaka.

1980-1981 współpracownik NZS Uniwersytetu Wrocławskiego (koło na kierunku filologia polska), kolporter książek wydawnictw niezależnych, otrzymywanych od współpracowników Wincentego Korsana. V-XII 1981 związany ze środowiskiem Związku Młodzieży Pracującej Robotnik we Wrocławiu, w VII 1981 współzałożyciel (m.in. z Jackiem Ściobłowskim), redaktor i autor (ps. Olgierd, Najman) niezależnego pisma „Młody Robotnik”, autor nr. specjalnego z 12 X 1981 poświęconego uwięzionemu działaczowi KPN Chrystoforoszowi Tulaszowi. W 1981 członek KOWzP we Wrocławiu.

Od 13 XII 1981 w ukryciu; współpracownik RKS „S” Dolny Śląsk, na początku 1982, za pośrednictwem Wioletty Sawicz, przekazał zespołowi drukarzy Kornela Morawieckiego 3 powielacze; od VI 1982 współpracownik Solidarności Walczącej (m.in. Krzysztofa i Stanisława Gulbinowiczów, Stanisława Marii Mittka, Jerzego Pietraszki); 1982 – 30 X 1987 drukarz (od II 1983 z Marianem Filarem) i kolporter podziemnych pism: „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącej” (od II 1983), krakowskiej „Niepodległości”; kolporter książek wydawnictw podziemnych. I-X 1982 działacz komitetów pomocy internowanym przy kościołach św. Doroty, św. Stanisława i św. Wacława (ks. Władysław Wawrzonek) i św. Elżbiety Węgierskiej (ks. Jan Lewicki). 5 X 1982 aresztowany (z Aleksandrą Matkowską), przetrzymywany w areszcie KW MO we Wrocławiu, 1 XI 1982 internowany w Ośr. Odosobnienia w Nysie, 24 XII 1982 zwolniony. II 1983 – 30 X 1987 drukarz (z Marianem Filarem) „Z Dnia na Dzień”, „Wiadomości Bieżących”, „Solidarności Walczącej”, „Niepodległości” i ulotek. XII 1981 – I 1985 szef Kierownictwa Akcji Bieżącej Obszaru Zachodniego KPN we Wrocławiu (we współpracy ze Zbigniewem Kopystyńskim, J. Ściobłowskim, Marcinem Gruszeckim, Mieczysławem Ożogiem). Od II 1985 członek Polskiej Partii Niepodległościowej (we współpracy ze Z. Kopystyńskim). 1983-1988 autor (ps. Najman) w „Niepodległości”. Do 1989 kolporter podziemnych pism oraz książek (otrzymywanych od W. Korsana i Jolanty Piątek) we Wrocławiu; 1983-1986 kurier z wydawnictwami podziemnymi do Jeleniej Góry (odbierał Ch. Tulasz), Wałbrzycha (Józef Gruszka) i Świeradowa-Zdroju (Józef Swastek).

1984-1987 kierownik Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt we Wrocławiu, 1987-1991 na rencie, 1991-2007 bez zatrudnienia, od 2007 pracownik Install Servis Andrzej Niedbalski Poznań. Jesień 1989 – V 1990 w Centrum Demokratycznym, 1990-1997 w PC.

12 VII 1983 – 30 IX 1986 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO/WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Wataha.

Artur Adamski|Łukasz Sołtysik