Pajdak Antoni
Antoni Pajdak, ur. 7 XII 1894 w Biskupicach k. Wieliczki, zm. 20 III 1988 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydz. Prawa (1921), w 1922 doktorat.
Od 1910 w Związku Walki Czynnej, od 1912 w Związku Strzeleckim. 1914-1917 w Legionach Polskich, od 1917 w Polskiej Organizacji Wojskowej, w 1917 aresztowany przez władze austriackie, odesłany do Legionów, po odmowie złożenia przysięgi na wierność Austrii wcielony do armii austriackiej i wysłany na front włoski. Od 1919 w PPS. W 1920 uczestnik wojny polsko-sowieckiej. 1923-1926 urzędnik w starostwie powiatowym w Radomsku, 1926-1928 wicestarosta w Koninie, następnie w Słupcy, 1928-1930 burmistrz Radomska, od 1935 adwokat w Krakowie, w 1939 wiceburmistrz Krakowa. 1939-1945 w PPS-WRN komendant Milicji Robotniczej; od 1940 w Politycznym Komitecie Porozumiewawczym, następnie w Krajowej Reprezentacji Politycznej i Radzie Jedności Narodowej. Od 1943 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. z-ca Delegata Rządu RP na Kraj; 1944-1945 w Krajowej Radzie Ministrów. Uczestnik Powstania Warszawskiego. 28 III 1945 aresztowany przez NKWD w Pruszkowie (z innymi przywódcami polskiego państwa podziemnego), wskutek niezłomnej postawy w śledztwie (odmowa jakichkolwiek zeznań) jego sprawę wyłączono z moskiewskiego procesu szesnastu, w osobnym tajnym postępowaniu skazany w XI 1945 na 5 lat więzienia (do 1949 osadzony w Moskwie, następnie we Włodzimierzu n. Klaźmą) i 5 lat zesłania na Syberii (drwal w Kraju Krasnojarskim). Od 1955 w Polsce. 1956-1964 adwokat, 1956-1968 radca prawny w Instytucie Pax. Od 1968 na emeryturze. W 1972 współinicjator wystąpienia (z grupą b. legionistów) do premiera rządu PRL z memoriałem domagającym się uczciwej oceny Legionów. W XII 1975 sygnatariusz Listu 59 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji, w I 1976 współautor (z Janem Olszewskim, Stanisławem Szczuką i Wojciechem Ziembińskim) Listu 14 przeciw konstytucyjnemu zapisowi o nierozerwalności sojuszu z ZSRS. 23 IX 1976 współzałożyciel KOR, obserwator procesów radomskich. 25 III 1977 współzałożyciel ROPCiO, w V 1977 wycofał się. Współautor (z Anielą Steinsbergową, Ludwikiem Cohnem, Adamem Szczypiorskim) wystąpienia do przewodniczącego Międzynarodówki Socjalistycznej Willy Brandta ws. aresztowań wśród członków KOR. 18 IX 1977 sygnatariusz Deklaracji Ruchu Demokratycznego, 23 VIII 1979 Apelu Komitetu Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu o przeprowadzenie wolnych wyborów do Sejmu. 10 III 1980 pobity przez tzw. nieznanych sprawców, hospitalizowany. Członek Komitetu Obchodów 25. rocznicy Poznańskiego Czerwca ’56.
13 X 1983 sygnatariusz protestu (m.in. z Jerzym Ficowskim, ks. Zbigniewem Kamińskim, Janem Kielanowskim, Edwardem Lipińskim, Haliną Mikołajską, A. Steinsbergową, Józefem Rybickim, ks. Janem Zieją) przeciwko postawieniu zarzutów karnych członkom b. KSS KOR Jackowi Kuroniowi, Adamowi Michnikowi, Zbigniewowi Romaszewskiemu i Henrykowi Wujcowi; 12 II 1984 podpisał Oświadczenie sygnowane przez działaczy b. KSS KOR (m.in. Konrada Bielińskiego, Jana Józefa Lipskiego, Jana Lityńskiego), członków RKW Mazowsze (Zbigniewa Bujaka, Zbigniewa Janasa, Wiktora Kulerskiego) oraz czechosłowackiej Karty ’77 (m.in. Václava Bendę, Václava Havla, Annę Šabatovą) o uwolnienie więźniów politycznych. 17 XII 1986 sygnatariusz listu do Michaiła Gorbaczowa ws. sprowadzenia do kraju prochów zmarłych w ZSRS przywódców Polski podziemnej, sądzonych w procesie szesnastu.
Odznaczony Krzyżem Niepodległości (1932), Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944), Krzyżem Armii Krajowej (1970), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Londyn 1988) i pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006).
5 I 1976 – 23 IX 1983 rozpracowywany przez Wydz. III/III-2 KS MO/SUSW w ramach SOR krypt. Prawnik.