Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/18042,Paszkiewicz-Jan-Antoni.html
28.03.2024, 23:40

Paszkiewicz Jan Antoni

Jan Antoni Paszkiewicz, ur. 28 XII 1956 w Chełmie. Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Wydz. Nauk Humanistycznych, kierunek historia (1980).

1980-1981 zatrudniony formalnie w SP nr 9 w Chełmie, faktycznie w świetlicy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (nie mógł znaleźć pracy w zawodzie nauczyciela), 1981-1990 nauczyciel w SP nr 10.

W 1976 członek Nurtu Niepodległościowego, od III 1977 uczestnik ROPCiO. Kolporter wydawnictw niezależnych oraz uczestnik akcji ulotkowych (m.in. przed wyborami do rad narodowych w 1978 i w III 1980 do Sejmu PRL). Jesienią 1977 organizator w Chełmie tajnego Nurtu Niezależnego, bliskiego ideowo Nurtowi Niepodległościowemu i ROPCiO; członkowie: m.in. Józef Foryt, Ryszard Kiermacz, Andrzej Sienkiewicz i Waldemar Szynal; działania: kolportaż ulotek i wydawnictw niezależnych, grupa przestała działać wskutek dekonspiracji po koniec 1978.

Od XII 1980 w „S”; od 1981 przewodniczący Koła „S” w SP nr 10. Współpracownik „Biuletynu Informacyjnego Regionu Chełmskiego”, współredaktor nr. 22, autor. 14 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Chełmie i Włodawie, zwolniony 4 II 1982. W 1982 współpracownik redakcji podziemnego pisma „Wolant”, autor not informacyjnych, kolporter. Działacz podziemnych struktur „S” w Chełmie: kolporter podziemnych wydawnictw, uczestnik zbiórek pieniędzy wśród działaczy Związku, uczestnik manifestacji religijno-patriotycznych na tzw. Górce. Od 1987 uczestnik spotkań Duszpasterstwa Ludzi Pracy Duszpasterstwa Ludzi Pracy Duszpasterstwa Ludzi Pracy, struktury kościelne, faktycznie posiadające charakter stowarzyszeń, których celem było wzmocnienie moralne i rozwój duchowy pracujących, a także pobudzenie ich do aktywności w życiu zawodowym i społecznym. Ich działalność nie zawsze była całkowicie jawna. Pierwsze DLP powstały w 1973, szczególny rozkwit tych struktur, często przy współudziale laikatu, nastąpił w okresie stanu wojennego i delegalizacji „S”, co wynikało z bieżących potrzeb – głównie pomocy internowanym działaczom związku, ale także np. potrzeby wspólnotowości czy dalszego samokształcenia po zawieszeniu działalności kursów organizowanych w ramach tzw. Uniwersytetu Latającego. Zazwyczaj opiekunami duszpasterstw byli księża diecezjalni: proboszczowie albo delegowani do tej pracy wikariusze, np. Jerzy Popiełuszko, który od I 1979 pełnił posługę jako duszpasterz średniego personelu medycznego w archidiecezji warszawskiej. Jednym z prężniej działających DLP kierował w parafii św. Maksymiliana w nowohuckich Mistrzejowicach ks. Kazimierz Jancarz, który organizował tam m.in. czwartkowe Msze za Ojczyznę. Z duszpasterstwem tym był związany ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Często opiekę nad DLP sprawowali także księża zakonnicy. DLP przede wszystkim pogłębiały świadomość chrześcijańską; ich członkowie poznawali katolicką naukę społeczną, papieskie encykliki, aktualności z życia gospodarczego i społecznego. W ramach DLP organizowano od 1982 Ogólnopolską Pielgrzymkę Ludzi Pracy, która w 3. sobotę i niedzielę IX każdego roku wyruszała (i wyrusza) na Jasną Górę. DLP organizowały pielgrzymki także do innych miejsc kultu religijnego. Choć wszystkie one miały charakter religijny, pozwalały zarazem pracownikom, szczególnie tym zrzeszonym w „S”, na zamanifestowanie jedności i starań w walce o wolność, godność człowieka pracy i prawa pracownicze. Przeciwko DLP protestowały niejednokrotnie władze państwowe, traktując ich działalność jako zagrożenie w sferze wpływu na środowiska robotnicze. DLP prowadziły ponadto działalność samokształceniową, budowały poczucie wspólnoty w kręgu wartości chrześcijańskich, wywierały pozytywny wpływ na życie religijne, społeczne, rodzinne, zawodowe i polityczne. przy parafii św. Kazimierza Królewicza w Chełmie.

W I 1989 współorganizator Komitetu Założycielskiego Pracowników Oświaty i Wychowania w Chełmie, przewodniczący Prezydium KZ. Członek KO w Chełmie, uczestnik kampanii wyborczej KO „S” przed wyborami parlamentarnymi 4 VI; współprzewodniczący Komisji Wyborczej w Starym Brusie k. Włodawy. 1989-1991 przewodniczący KZ POiW oraz Regionalnej Sekcji OiW; delegat do Krajowej SOiW. 1990-2006 nauczyciel historii i wos w II LO w Chełmie, od 2006 na emeryturze.

Autor lub redaktor wielu publikacji o tematyce historycznej, regionalnej, krajoznawczej i kresowej m.in.: ''Andrzej Marynowski, dyr. Szkoły Rolniczej w Okszowie'' (Okszów-Chełm 2008), ''Ku Niepodległej. Z dziejów oporu antykomunistycznego w Chełmskiem 1944-1989 (teksty, materiały, wspomnienia)'' (Chełm 2008), ''Kresowe peregrynacje'' (Chełm-Janów Lubelski 2009), ''W stronę Chełma... Dzieje miasta i substancja kulturowa okolic'' (Chełm 2000).

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).

1978-1980 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Chełmie w ramach SOS krypt. Przewodnik; 1989 przez Wydz. III WUSW w Chełmie w ramach SOR krypt. Loża; 1984-1989 przez Wydz. III WUSW w Chełmie w ramach KE krypt. Historyk.

Małgorzata Choma-Jusińska

Opcje strony