Encyklopedia Solidarności

Gabriel Konstanty Plaminiak, ur. 17 III 1940 w Konstantynówce (obecnie Ukraina), zm. 24 I 2023 we Wrocławiu. Ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne we Wrocławiu (1967).

1943-1945 wywieziony z rodziną do Niemiec na roboty przymusowe. W 1945 powrócił do Polski. 1955-1958 pracownik wrocławskiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego. W X 1956 i III 1968 uczestnik wystąpień i manifestacji we Wrocławiu. 1958-1959 pracownik Państwowej Fabryki Wagonów Pafawag we Wrocławiu, 1959-1964 i 1966-1973 Dolnośląskiej Fabryki Maszyn Elektrycznych Dolmel. 1968-1970 drukarz ulotek przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji oraz polityce Władysława Gomułki, organizator ich kolportażu w Dolmelu. W XII 1970 inicjator głodówki w Dolmelu i organizator zakładowego KS. 1973-1975 funkcjonariusz Wydz. Przestępstw Gospodarczych Komedy Dzielnicowej MO Wrocław-Śródmieście, zwolniony za praktyki religijne. 1975-1985 w Okręgowym Zarządzie Dochodów Państwa i Kontroli Finansowej z siedzibą we Wrocławiu.

W VIII 1980 uczestnik strajku w Zajezdni Autobusowej nr VII MPK we Wrocławiu; od IX w „S”; przewodniczący KZ „S” w OZDPiKF; VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, przewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej; IX/X 1981 delegat na I KZD, członek KKR; w 1981 członek KKP „S” przy Ministerstwie Finansów; koordynator działań „S” Regionu Dolny Śląsk, organizator zbiórek pieniędzy i żywności oraz akcji protestacyjnych w obronie represjonowanych działaczy.

13 XII 1981 internowany w areszcie KW MO i ZK nr 1 we Wrocławiu, następnie w Ośr. Odosobnienia w Grodkowie i Uhercach, 28 X 1982 zwolniony. 1983-1987 kolporter pism podziemnych (m.in. „Emisariusza”, „Prawdy”, „Z Dnia na Dzień”); w 1983 drukarz w Osoli k. Obornik Śląskich pisma „Emisariusz” (z Krzysztofem Turkowskim i Romanem Skawińskim). 1983-1986 redaktor i drukarz wyboru artykułów pochodzących z podziemnego pisma „Prawda”. 1983-1987 działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Karola Boromeusza we Wrocławiu oraz komitetu pomocy represjonowanym, współorganizator Mszy za Ojczyznę i Tygodni Kultury Chrześcijańskiej tamże. Wielokrotnie zatrzymywany na 24 i 48 godz. oraz karany przez kolegium ds. wykroczeń grzywnami. 1985-1991 pracownik Izby Rzemieślniczej we Wrocławiu. 4 III 1987 aresztowany, w 1987 skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Opolu na 2 lata więzienia, 28 VI 1988 zwolniony.

Od 1989 w „S”; od 1989 członek Wrocławskiego KO „S” oraz Chrześcijańskiej Demokracji-Stronnictwa Pracy; w 1989 uczestnik kampanii wyborczej KO „S”. Od 1998 prezes Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Pracowników Polskich; w 1996 współzałożyciel, od 2002 wiceprezes Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym we Wrocławiu. 1992-2000 księgowy w kilku firmach prywatnych we Wrocławiu. Od 2001 na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), Krzyżem Semper Fidelis (2002).

19 XII 1980 – 25 VIII 1981 rozpracowywany przez Wydz. IIIA KW MO we Wrocławiu w ramach KE; 1 VII 1986 – 17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988 przez p. V-1 DUSW Wrocław-Stare Miasto w ramach SOR krypt. Ciołek.

Tomasz Gałwiaczek