Encyklopedia Solidarności

Maria Barbara Polakiewicz, ur. 14 XI 1950 w Jarocinie, zm. 16 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 2016 w Złotoryi. Absolwentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Instytutu Psychologii (1973).

1973-1974 psycholog w Powiatowej Poradni Wychowawczo-Zawodowej w Lubartowie, 1974-1977 w PW-Z w Złotoryi, od 1975 w Zakładzie Poprawczym w Jerzmanicach-Zdroju. 1979-1980 kolporterka druków i pism KPN (za pośrednictwem Tadeusza Jandziszaka).

Od IX 1980 w „S”, członek Okręgowej Komisji „S” POiW w Złotoryi i okolicach; organizatorka i uczestniczka akcji ulotkowych, plakatowych, malowania na murach, protestów, działań na polu kultury niezależnej tamże.

Po 13 XII 1981 kolporterka, organizatorka sieci kolportażu wydawnictw podziemnych (m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Zagłębie Miedziowe”); w 1982 za działalność związkową oraz odmowę podpisania tzw. lojalki ukarana odebraniem prawa wykonywania nadzoru psychologicznego nad zakładami poprawczymi; 1982-1983 uczestniczka akcji niesienia pomocy internowanym i aresztowanym. 1982-1989 współorganizatorka Mszy za Ojczyznę w kościele św. Jadwigi Śląskiej w Złotoryi (wsparcia lokalnej opozycji udzielał ks. Stanisław Jakubowski).

Od IV 1989 przewodnicząca KZ „S” przy Zakładzie Poprawczym w Jerzmanicach-Zdroju. 1989-1990 organizatorka struktur „S” i członek Prezydium MKK „S” w Złotoryi. 1989-1990 przewodnicząca KO „S” w Złotoryi. Od 1989 członek Zespołu Konsultacyjnego ds. Zakładów Poprawczych i Schronisk dla Nieletnich przy KK „S”; od V 1990 Zespołu Konsultacyjnego przy Ministrze Sprawiedliwości ds. Doskonalenia Struktur Organizacyjnych i Systemu Resocjalizacyjnego dla Nieletnich. 1989-1995 przewodnicząca Okręgowej Komisji „S” POiW w Złotoryi; 1989-1990 członek KK „S” POiW Województwa Legnickiego i członek Rady Sekcji POiW Regionu Dolny Śląsk, następnie 1990-1995 Zagłębia Miedziowego. 1998-2002 członek RS AWS, członek Prezydium Okręgu Złotoryjskiego. 1989-1990 współzałożycielka i redaktor czasopisma „Złotokos”. Od 1992 delegat na WZD Regionu Zagłębie Miedziowe, 1992-2010 członek ZR Zagłębia Miedziowego.

Autorka kilkunastu prac naukowych, m.in. ''Kwestionariusza postaw ojcowskich'' (1973).

Odznaczona m.in. Złotym Medalem za Długoletnią Służbę (2009).

Tomasz Gałwiaczek