Razik Zbigniew
Zbigniew Razik, ur. 4 XII 1949 w Blachowni k. Częstochowy. Ukończył Technikum Szklarskie w Cieplicach Śląskich-Zdroju (1971).
1969-1974 zatrudniony w Bolesławieckiej Fabryce Fiolek i Ampułek Polfa w Bolesławcu, 1974-1976 w Okręgowej Spółdzielni Budownictwa Wiejskiego Zakład Warta Bolesławiecka, 1976-1977 w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Bolesławcu, 1977-2006 specjalista ds. remontów, starszy mechanik w Okręgowym Przedsiębiorstwie Przemysłu Zbożowo-Młynarskiego Państwowe Zakłady Zbożowe tamże/Państwowych Zakładach Młynarskich PZZ Bolesławiec SA/Dolnośląskie Młyny SA. W 1971 organizator protestu robotniczego w BFFiA Polfa ws. podwyżek płac, zakończonego niepowodzeniem z powodu braku wsparcia załogi.
Od IX 1980 w „S”, przewodniczący Komitetu Założycielskiego w OPPZM (obejmującego koła „S” w 32 placówkach zakładu na terenie dwóch województw), od XII 1980 przewodniczący KZ. We IX 1980 współzałożyciel, członek Tymczasowego MKZ w Bolesławcu, od 14 X 1980 MKZ/MKK, od III/IV 1981 członek Prezydium, od XI 1981 wiceprzewodniczący. I/II 1981 uczestnik strajku w klubie Gencjana w Jeleniej Górze.
13 XII 1981 – II 1982, z Anną Borek, Antoniną Zenoną Dutkowską, Anną Gałąszczak, Marią Hryceniak, Janem Pakulskim, Urszulą Przystaj, Janiną Razik i Wiktorią Wachnowską, współtwórca i kolporter ulotek informujących o represjach i domagających się uwolnienia więźniów politycznych, współorganizator pomocy dla internowanych. 24 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982, po rewizji w mieszkaniu, aresztowany, przetrzymywany w KM MO w Bolesławcu, następnie w KW MO w Jeleniej Górze, 18 III 1982 skazany przez Sąd Wojewódzki w Jeleniej Górze na 3 lata więzienia, osadzony w ZK we Wrocławiu, następnie w Strzelinie, 6 IV 1983 zwolniony na mocy aktu łaski Rady Państwa. W 1982 zwolniony z pracy, w 1983 przyjęty z powrotem. 1983-1988 przewodniczący TKZ w OPPZM, wiceprzewodniczący Tajnej MKK w Bolesławcu, 1983-1987 współpracownik podziemnej MKK „S” w Głogowie (m.in. z Jerzym Jurkiewiczem), od 1983 współpracownik RKS „S” Dolny Śląsk, 1988-1989 przewodniczący jawnego Komitetu Organizacyjnego „S” w OPPZM; wiceprzewodniczący RKW „S” Dolny Śląsk Oddział Bolesławiec. 1983-1989 współorganizator sieci kolportażu prasy i wydawnictw podziemnych w OPPZM i Bolesławcu (m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Ogniwo”), wytwórca z J. Filipkiem ulotek „S”. 1983-1989 współorganizator Mszy za Ojczyznę w kościele Chrystusa Króla w Bolesławcu, od 1984 uczestnik pielgrzymek Duszpasterstwa Ludzi Pracy na Jasną Górę. Wielokrotnie przesłuchiwany.
1989-2006 przewodniczący KZ „S”, następnie od 2010 członek honorowy w OPPZM PZZ/PZM PZZ Bolesławiec SA/DM SA. 1990-1993 delegat na kolejne WZD Regionu Dolny Śląsk, od 1994 na WZD Regionu Jeleniogórskiego, członek ZR, 1994-1998 i 2002-2006 wiceprzewodniczący, 1994-1998 i 2002-2006 delegat na kolejne KZD. 1999-2002 radny i członek Zarządu Powiatu Bolesławieckiego z listy RS AWS. Od 2006 na rencie. Od 2008 członek Sekcji Emerytów i Rencistów „S” Regionu Jeleniogórskiego z siedzibą w Bolesławcu, od 2009 przewodniczący Powiatowej Organizacji „S” w Bolesławcu.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2020), Krzyżem Wolności i Solidarności (2020).
26 II – 5 IV 1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Jeleniej Górze w ramach SOS krypt. Podziemie; do 29 VI 1984 przez p. IV RUSW w Bolesławcu w ramach KE krypt. Kret; do 11 III 1987 przez p. III RUSW w Bolesławcu w ramach SOS krypt. Łącznik; do 13 X 1989 w ramach KE.