Rożek Janusz Henryk
Janusz Henryk Rożek, ur. 12 XII 1921 w Lublinie.
Od 1942 żołnierz Batalionów Chłopskich, następnie Oddziału Lotnego Inspektoratu AK Lublin, 2 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1944 uczestnik bitwy pod Marysinem k. Lublina, ranny. W 1944 w WP, w 1945 wcielony do Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, w 1946 zdemobilizowany. Od l. 60. prowadzi własne gospodarstwo rolne we wsi Górne k. Milejowa. Od X 1977 uczestnik ROPCiO, kolporter niezależnych wydawnictw (m.in. „Opinii” i „Gospodarza”), w 1977 i 1978 uczestnik akcji zbierania na wsi podpisów pod petycjami do władz ws. ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ratyfikowanych przez Polskę międzynarodowych aktów prawnych dot. praw człowieka oraz ws. udostępnienia publicznych mediów osobom reprezentującym różne przekonania. Od XII 1977 współorganizator spotkań mieszkańców wsi z niezależnymi działaczami (m.in. z Michałem Jagłą, Leszkiem Moczulskim, Henrykiem Wujcem). Wiosną 1978 inicjator prowadzonej w okolicach Milejowa akcji przeciwko wprowadzeniu nowej ustawy emerytalnej dla rolników. W II 1978, przed wyborami do rad narodowych, kolporter ulotek ROPCiO i własnych plakatów z apelem o skreślanie wszystkich kandydatów oraz żądaniem wolnych wyborów. 5 II 1978, w dniu wyborów, na ręce przewodniczącego Obwodowej Komisji Wyborczej w Zalesiu złożył protest przeciwko łamaniu zasad ordynacji wyborczej. Szykanowany, skazany przez kolegium ds. wykroczeń na karę grzywny za zakłócanie pracy komisji. W V 1978 sygnatariusz (z Edwardem Paczkowskim i Janem Skoczylasem) apelu do rolników o organizowanie się w obronie własnych interesów. Lider powołanego 30 VII 1978 (Tymczasowego) Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej. W 1979, w ramach Biblioteki Ruchu Chłopskiej Samoobrony Społecznej, wydał (dzięki pomocy Wandy Ferens) broszurę ''Powstanie Chłopskiego Komitetu Samoobrony Społecznej Ziemi Lubelskiej''. 20 IX 1978 współorganizator protestu przed urzędem gminy rolników z okolic Milejowa przeciwko szykanowaniu mieszkańców wsi. 30 X 1978 pobity na posterunku MO w Milejowie. Po samorozwiązaniu Komitetu Samoobrony 18 XI 1978 i nieudanych próbach jego reaktywowania nadal działał w ROPCiO. Współpracownik czasopism „Rolnik Niezależny” i „Placówka” oraz Ośrodka Myśli Ludowej. W VIII 1979 sygnatariusz „Memoriału obywatelskiego w sprawie zmian w prawie wyborczym”, przygotowanego przez Komitet Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu. W III 1980, przed wyborami do Sejmu PRL, organizator w woj. lubelskim, chełmskim i zamojskim akcji ulotkowej wzywającej do bojkotu wyborów. Ukarany grzywną za odmowę usunięcia hasła antywyborczego, namalowanego na jego stodole.
Od IX 1980 w „S”, członek Międzyzakładowego Środkowo-Wschodniego Komitetu Założycielskiego „S”. Współinicjator powstania i przewodniczący powołanego w X 1980 Środkowo-Wschodniego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników. Od XI 1980 wiceprzewodniczący Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NSZZ Solidarność Chłopska, w II 1981 przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego, następnie wiceprzewodniczący Krajowego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników Solidarność Wiejska. W III 1981 uczestnik zjazdu zjednoczeniowego organizacji chłopskich, na którym powołano Ogólnopolski Komitet Założycielski „S” RI, członek Prezydium OKZ.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia we Włodawie i Darłówku, gdzie III 1982 napisał ulotki do żołnierzy WP; w IV 1982 aresztowany, oskarżony o zamiar osłabienia gotowości obronnej PRL, 9 VI 1982 skazany w trybie doraźnym wyrokiem Sądu Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy z siedzibą w Koszalinie na 3 lata więzienia; osadzony w ZK we Wrocławiu; 25 II 1983 zwolniony na przerwę w wykonaniu kary ze względu na stan zdrowia; 1 VII 1983 zatrzymany, osadzony w ZK w Strzelinie, 6 VIII 1983 zwolniony na mocy amnestii. Od 1983 ponownie działacz podziemia, uczestnik Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników, powstały w okresie stanu wojennego z potrzeby pogłębienia wzajemnych kontaktów pomiędzy działaczami „S” RI a duchowieństwem. Pierwsze rozmowy z hierarchią podjęła grupa działaczy „S” RI z woj. stołecznego warszawskiego. W V 1982, za zgodą bp. Władysława Miziołka, została odprawiona w archikatedrze św. Jana msza św. w 1. rocznicę rejestracji „S” RI. Msze św. o podobnym charakterze odbywały się późn. rokrocznie, skupiając coraz większą liczbę ludzi chcących m.in. zamanifestować w ten sposób wolę reaktywowania „S” RI. Warszawskie środowisko „S”, zachęcone powodzeniem tej idei, 5 IX 1982 zorganizowało razem ze stroną kościelną na Jasnej Górze dożynki o charakterze religijno-patriotycznym z udziałem ok. 300 tys. rolników. 18 XI 1982 prymas Józef Glemp przyjął warszawską grupę działaczy i doradców związku, którzy m.in. prosili go o ustanowienie stałych form duszpasterstwa dla rolników. 2 XII 1982 Konferencja Episkopatu Polski utworzyła Komisję Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Rolników, Ogólnopolskie Duszpasterstwo Rolników, w diecezjach ustanowiła jego referentów diecezjalnych i dekanalnych. Przew. Komisji został bp Jan Gurda. Celem DR było przede wszystkim pogłębianie życia religijnego rolników, wiele wysiłku wkładano w odrodzenie moralne wsi, podkreślenie godności i wartości pracy rolników. Duszpasterze pomagali w samokształceniu i pracy oświatowej, organizowali życie kulturalne, działalność oświatową, akcje na rzecz dobra wspólnego (pomoc w gospodarstwie, porady prawne itp.), rekolekcje, dni skupienia itd. Istnienie DR spotkało się z nieprzychylną reakcją władzy, która zarzucała Kościołowi, że w ten sposób dąży do reaktywowania „S” RI. i inicjatyw Wszechnicy dla Rolników, współorganizator obchodów rocznic związanych z historią ruchu ludowego i Batalionów Chłopskich. W 1984 inicjator upamiętnienia bitwy pod Wytycznem (IX 1939). Od XI 1986 członek Konwentu Seniorów Ruchu Ludowego, następnie Tymczasowej Krajowej Rady Rolników „S”, od III 1987 członek Prezydium, przewodniczący Rady Regionalnej „S” RI Regionu Środkowo-Wschodniego. W IV 1988 współinicjator powołania Związku Producentów Rolnych „S” Województwa Lubelskiego.
1989-1991 poseł RP z listy KO „S”, następnie na emeryturze.
21 XI 1977 – 3 VIII 1989 rozpracowywany przez Wydz. III/IIIA/IV KW MO w Lublinie/RUSW w Łęcznej w ramach SOR krypt. Rolnik.