Encyklopedia Solidarności

Jerzy Antoni Rybnik, ur. 13 VI 1946 w Suchowoli k. Sokółki; syn ppłk. AK-WiN Aleksandra Rybnika (ps. Dziki, Jerzy) zastępcy Prezesa Okręgu WiN Białystok, skazanego w pokazowym procesie na karę śmierci, którą wykonano w 1946 w więzieniu w Białymstoku. Ukończył Technikum Przemysłu Drzewnego w Łomży (1966).

1968-1981 technolog wyrobów z drewna w Białostockich Fabrykach Mebli.

We IX 1980 współzałożyciel KS w BFM; od jesieni 1980 w „S”; współzałożyciel, członek Komitetu Założycielskiego, następnie KZ; w VI 1981 uczestnik I WZD Regionu Białystok, wiceprzewodniczący ZR.

W nocy 12/13 XII 1981 uciekł przez okno przed funkcjonariuszami SB, następnie w ukryciu. Członek regionalnego MKS „S” w Białymstoku. 13 I 1982 uczestnik spotkania z przedstawicielami KZ ws. utworzenia siatki konspiracyjnej. Od 20 III 1982 członek podziemnej TKR „S”, współautor odezw i apeli. 3 VIII 1982 ujawnił się w KW MO w Białymstoku. 1982-1995 kierownik pracowni stolarskiej Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, organizator punktu kolportażu wydawnictw podziemnych tamże. W 1982 jako rezerwista wcielony na 3 mies. do wojska, do oddziału, w skład którego wchodzili członkowie wielu KZ „S”, nie wydano im broni; w jednostce czterokrotnie przesłuchiwany na okoliczność działalności opozycyjnej. W 1985 sygnatariusz apelu ws. wyborów parlamentarnych. Od X 1988 członek RKW „S” Regionu Białystok.

W 1989 członek KO Ziemi Białostockiej. W 1995 założyciel ROP, krótko przew. struktur regionalnych w Białymstoku, 2006–2014 przew. Stowarzyszenia Prawica Polska. Od 1995 właściciel firmy meblarskiej. W 1996 członek Społecznego Komitetu ds. Ekshumacji i Pochówku Zamordowanych w Lesie k. Olmont Żołnierzy Polski Podziemnej. Od 2013 prezes Komitetu Założycielskiego Stowarzyszenia Rodzin Żołnierzy Wyklętych w Białymstoku.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), Złotym Krzyżem Zasługi (2011).

3 IX – 22 XII 1980 rozpracowywany przez Wydz. IIIA KW MO w Białymstoku w ramach SOS krypt. Meble; 12 XI 1980 – 15 VIII 1983 przez Wydz. IIIA/Wydz. V KW MO/WUSW w ramach SO krypt. Solidarność/Miasto; 17 VII 1981 – 26 VIII 1985 przez Wydz. IIIA/Wydz. V/Wydz. III KW MO/WUSW w ramach KE krypt. Szczupak; 16 IX 1985 – 12 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988 przez Wydz. III WUSW w ramach KE krypt. Płotka

Tomasz Danilecki