Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Sołtys Edward

Edward Sołtys, ur. 3 XI 1947 w Szczecinku. Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, Wydz. Ekonomiczno-Socjologiczny (1973), w 1978 doktorat na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

W 1965 brązowy medalista Mistrzostw Polski Juniorów w boksie. 1973-1974 socjolog w Częstochowskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego, 1974-1982 pracownik naukowy UŚ w Katowicach. 1969-1972 członek ZMW i ZSP; 1974-1980 działacz ZNP w Instytucie Socjologii UŚ. 1978 – III 1981 w PZPR. Od 1973 członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. W 1978 przesłuchiwany w KW MO w Katowicach w związku z odwoływaniem się w publicznych dyskusjach do poglądów prof. Leszka Kołakowskiego.

Od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego na Wydz. Nauk Społecznych UŚ, następnie Komisji Wydziałowej „S”, od XI 1980 przewodniczący Koła „S” Instytutów Filozofii, Socjologii i Historii; od XII 1980 wykładowca na szkoleniach organizowanych przez Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych, utworzony na mocy uchwały KKP z 8 I 1981. Pomysł jego utworzenia narodził się w VIII 1980, pierwsze spotkania organizowano od IX 1980 w gdańskim klubie Ster. Kierownikiem OPS-Z został Andrzej Wielowieyski. Do Rady Programowo-Konsultacyjnej wybrano gł. ekspertów wspomagających strajk oraz ekonomistów, socjologów i innych specjalistów, którzy zaangażowali się w prace tworzącego się Związku. W skład Rady weszli: Janusz Beksiak, Stanisław Broniewski, Ryszard Bugaj, Wiesław Chrzanowski, Bohdan Cywiński, Paweł Czartoryski, Bronisław Geremek, Cezary Józefiak, Tadeusz Kowalik, Waldemar Kuczyński, Jerzy Kurczewski, Jacek Kuroń, Stefan Kurowski, Antoni Macierewicz, Jan Malanowski, Tadeusz Mazowiecki, Jan Olszewski, Andrzej Rosner, Andrzej Stelmachowski, Władysław Siła-Nowicki, Jerzy Stembrowicz, Jan Strzelecki, Andrzej Tymowski oraz A. Wielowieyski; 25 II 1981 KKP powołała dodatkowo Aurelię Polańską i Jerzego Zaleskiego. Rada ukonstytuowała się 7 II 1981, na przewodniczącego wybrała B. Geremka, na wiceprzewodniczącego W. Chrzanowskiego i A. Tymowskiego. W ramach OPS-Z utworzono kilkanaście zespołów: płac i zatrudnienia; warunków pracy; cen, rynku i zaopatrzenia ludności; ogólnych warunków bytu; kosztów utrzymania i świadczeń społecznych; spraw kultury i obyczaju; spraw związkowych; historii ruchu zawodowego; spraw ogólnogospodarczych; reformy gospodarczej; gospodarki finansowej Związku; prawa pracy i zagadnień ustawodawczych. OPS-Z pełnił rolę organu doradczego i konsultacyjnego KKP. Do jego zadań należało: prowadzenie badań, dokonywanie analiz i opracowywanie prognoz na potrzeby Związku, opracowywanie dla władz Związku opinii i propozycji dot. stanowiska Związku w zakresie spraw gospodarczych i społecznych, przygotowywanie materiałów do szkolenia związkowego i działalności oświatowej. OPS-Z prowadził prace studyjne i programowe, opracował szereg dokumentów związkowych, m.in. tezy programowe „Kierunki działania Związku w obecnej sytuacji kraju” (II-III 1981), przygotował merytorycznie I KZD (porządek dzienny, program, statut). Członkowie OPS-Z uczestniczyli we wszystkich posiedzeniach KKP i KK oraz w większości posiedzeń Prezydiów KKP i KK. Brali udział w negocjacjach z rządem, kongresach i seminariach związkowych. OPS-Z był rozpracowywany przez Wydz. III Dep. III MSW w ramach SO krypt. Grot założonej w III 1981, rozpracowanie zakończono 10 IV 1984. przy MKZ Katowice, następnie ZR.

13 XII 1981 zniszczył dokumentację „S” na WNS UŚ, aby uniemożliwić jej przejęcie przez SB; w I 1982 przesłuchiwany w KW MO w Katowicach. Pod koniec 1982 zwolniony z pracy w UŚ, 1982-1983 pracownik techniczny w Okręgowym Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w Katowicach, 1983-1986 pracownik naukowy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. XII 1982 – 1986 członek RKK „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, współpracownik Solidarności Walczącej, 1983-1986 autor w pismach podziemnych „WiS” i „PIK”; kolporter „WiS”, „PIK”, „Szerszenia”, „Głosu Śląsko-Dąbrowskiego”, w 1985 drukarz „Biuletynu Dolnośląskiego”, „Tygodnika Mazowsze”, „Woli” i wydawnictw okolicznościowych. 19 IX 1985 aresztowany, przetrzymywany w AŚ KW MO w Katowicach, zwolniony 16 I 1986, 22 II 1986 skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Katowicach na 1 rok więzienia, osadzony w AŚ w Katowicach, 11 VII 1986 zwolniony przedterminowo w wyniku inicjatywy humanitarnej reżimowego Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego; przywrócony do pracy w UŚ.

Od III 1987 na emigracji w Kanadzie, od 1987 building manager w Mississagua. Od 1995 społecznie dyr. Kanadyjsko-Polskiego Instytutu Badawczego w Toronto. 1997-2002 członek Zarządu Głównego Kongresu Polonii Kanadyjskiej, 2000-2003 Zarządu Okręgu partii Canadian Alliance. Współpracownik pism polonijnych: „Goniec”, „Nowy Kurier” (Toronto) i „Tygodnik Polski” (USA).

Autor książek z zakresu nauk społecznych, m.in.: ''Wprowadzenie do socjologii organizacji'' (Katowice 1982), ''Parlament na Obczyźnie'' (Toronto 2007).

Odznaczony Srebrną Odznaką Kongresu Polonii Kanadyjskiej (2000).

1977 – 25 VII 1978 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Katowicach w ramach SOS krypt. Wójt; 1986 – 10 XI 1987 przez Wydz. III WUSW w Katowicach w ramach KE krypt. Socjolog.

Halina Żwirska

Opcje strony

do góry