Encyklopedia Solidarności

Ryszard Stachowiak, ur. 21 III 1953 w Luboszu k. Międzychodu, zm. 7 IX 1999. Absolwent Politechniki Poznańskiej (1976).

1977-1982 pracownik Huty Aluminium Konin.

Od IX 1980 w „S”; w XI 1980 na wniosek Zakładowego Komitetu Założycielskiego „S” oddelegowany do prac (w zakresie łączności) do MKZ „S” w Koninie; członek KZ „S” w HA, od XI 1980 wiceprzewodniczący MKZ, od 2 I 1981 przewodniczący W VI 1981 delegat na I WZD Regionu Konin, przewodniczący ZR, delegat na I KZD.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Mielęcinie k. Włocławka, od 15 XII 1981 hospitalizowany w szpitalu przy ZK nr 2 w Łodzi, zwolniony 24 XII 1981; w I 1982 zwolniony z pracy. 12 V 1982 ponownie internowany w Ośr. Odosobnienia w Mielęcinie k. Włocławka, nast. w Kwidzynie (w VIII uczestnik głodówki w proteście przeciwko postępowaniu funkcjonariuszy Służby Więziennej), od 20 IX 1982 na przepustce, 8 XII 1982 zwolniony na wniosek komisji MCK ze względu na stan zdrowia. Od 1982 na rencie. Współorganizator podziemnej działalności wydawniczej i kolportażu w Koninie; 1984-1987 redaktor „Konińskiego Biuletynu Informacyjnego”. 1982-1989 współorganizator lub organizator podziemnych i jawnych struktur „S” w Koninie. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. W 1982 członek konspiracyjnego ZR, 1983-1989 przewodniczący RKK „S” w Koninie, od IX 1983 członek Międzyregionalnej Komisji Koordynacyjnej „S” (kierowanej przez Antoniego Pietkiewicza, obejmującej Kalisz, Konin i Sieradz). W 1983, wspólnie z ks. Stanisławem Waszczyńskim, organizator Biura Pomocy Charytatywnej przy parafii św. Wojciecha. 28 V 1984 aresztowany pod zarzutem zorganizowania kolportażu podziemnych wydawnictw, przetrzymywany w AŚ w Poznaniu, 26 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. W 1985 współorganizator, następnie instruktor niezależnej Polskiej Organizacji Harcerskiej w Koninie, członek Rady Naczelnej POH. Od 30 IX 1986 członek jawnej Tymczasowej Regionalnej Rady „S” w Koninie, od 22 X 1986 Wielkopolskiej Rady „S”. Od 1988 uczestnik reaktywowania struktur „S” w konińskich zakładach pracy; od 18 XI 1988 przewodniczący Regionalnego Komitetu Organizacyjnego „S” w Koninie, zrzeszającego przedstawicieli jawnych Komitetów Założycielskich „S”.

II 1989 – II 1990 przewodniczący TZR „S” w Koninie. 24-27 VIII 1989 uczestnik I Krajowego Kongresu POH, od VIII 1989 przewodniczący Rady Naczelnej POH. Od 10 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1990 honorowy przewodniczący ZR „S” w Koninie. Od V 1990 radny Miasta Konin z listy Miejskiego KO „S”.

Od 21 I 1981 rozpracowywany przez Wydz. III-A/V KW MO w ramach SOS krypt. Przewodniczący; od 26 III 1984 w ramach SOR krypt. Układ II; 22 VIII lub 5 IX 1989 – 10 I 1990 w tamach SO krypt. Związkowcy.

Przemysław Zwiernik