Szafko Jerzy
Jerzy Szafko, ur. 1 III 1938 w Sarnach k. Lwowa, zm. 1 IV 2006 w Szczecinie. Absolwent Politechniki Szczecińskiej, Wydz. Chemiczny (1960), 1963-1967 słuchacz studium doktoranckiego na Politechnice Łódzkiej, w 1967 doktorat, w 1979 habilitacja, od 1993 prof. nadzw., od 2002 prof. zwyczajny.
1960-1962 asystent w Katedrze Włókien Sztucznych Organicznych PS; 1967-1973 adiunkt w Katedrze Chemii Fizycznej Polimerów PŁ (w 1970 staż naukowy w Instytucie Fizyki Chemicznej im. Nikołaja Siemionowa Akademii Nauk ZSRS w Moskwie), 1974-1980 kierownik Środowiskowego Laboratorium Badań Fizykochemicznych i Właściwości Polimerów przy Zakładzie Polimerów PAN w Zabrzu (w 1975 staż naukowy w Centralnym Instytucie Chemii Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie), 1974-1985 kierownik Zespołu Polimeryzacji Rodnikowej w Zakładzie Polimerów PAN w Zabrzu. Do 1980 członek ZNP.
Od IX 1980 w „S”, współorganizator Komitetu Założycielskiego w Zakładzie Polimerów PAN w Zabrzu, od XII 1980 członek KZ, od IV 1981 członek Ogólnopolskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki „S” w PAN, w VII i XII 1981 delegat na I i
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WZD (Województwa Katowickiego) Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, członek ZR, delegat na I KZD.
Po 13 XII 1981 organizator pomocy żywnościowej dla rodzin internowanych; w V 1982 współtwórca Regionalnej Komisji Konsultacyjnej, I 1983 – II 1987 członek tzw. zaplecza techniczno-merytorycznego RKW „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, 1983-1985 udostępniał mieszkanie na spotkania RKW w Zabrzu, przez kilka dni ukrywał Tadeusza Jedynaka.
W 1986 kierownik Zakładu Chemii Fizycznej na PS, 1987-1990 prodziekan ds. nauczania Wydz. Technicznego i Inżynierii Chemicznej PS, 1990-1993 prorektor ds. nauki, 1992-1999 pełnomocnik Rektora ds. Francuskiego Podyplomowego Studium Zarządzania Systemami Przemysłowymi, 1994-1999 kierownik Polsko-Francuskiego Podyplomowego Studium Zarządzania Systemami Przemysłowymi, 1996-1999 kierownik Katedry Włókien Chemicznych i Chemii Fizycznej Polimerów, 2000-2006 kierownik Zakładu Chemii Fizycznej i Polimerów.
Autor ponad 130 publikacji w czasopismach naukowych, 2 rozpraw naukowych, 9 patentów, 8 projektów badawczych i edukacyjnych, 1 monografii, ponad 20 recenzji.
Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2001).
1982-1987 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO/WUSW w Katowicach w ramach KE krypt. Wodór; nast. Wydz. III-1 WUSW w Szczecinie.
Halina Żwirska