Encyklopedia Solidarności

Edward Szczygieł, ur. 25 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1940 w Budzowie k. Wadowic. Ukończył ZSZ w Suchej Beskidzkiej (1957), ślusarz maszynowy.

1957-1958 zatrudniony w KWK Barbara Wyzwolenie w Chorzowie, 1959-1960 w KWK Pokój w Rudzie Śl., 1960-1967 w KWK Jaworzno, 1961-1963 zasadnicza służba wojskowa, 1967-1974 zatrudniony w KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śl., w 1974 w KWK Pniówek, 1974-1986 ponownie w KWK 1 Maja.

29 VIII – 3 IX 1980 uczestnik strajku w KWK 1 Maja, przewodniczący KS, od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczący KZ; 16 XI – 2 XII 1980 uczestnik akcji protestacyjnej w Domu Kultury KWK Wujek Wujek "Wujek", pismo wydawane od jesieni 1982 – I 1986 w Katowicach przez Młodzieżowy Komitet Oporu Społecznego przy KWK Wujek zrzeszony w sieci KOS. w związku z nierealizowaniem przez rząd porozumień jastrzębskich; w 1981 współzałożyciel KPN w Wodzisławiu Śl.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Jastrzębiu-Szerokiej, następnie w Kokotku, 24 II 1982 zwolniony. Kolporter pism podziemnych (m.in. „Wolnego Związkowca”), uczestnik manifestacji rocznicowych pod pomnikiem Powstańców Śląskich w Wodzisławiu Śl. Od 1986 na emeryturze. 19-25 VIII 1988 wspomagał strajkujących w KWK 1 Maja, łącznik ze strajkowym ośrodkiem koordynacyjnym przy parafii NMP Matki Kościoła w Jastrzębiu-Zdroju. W II 1989 uczestnik Zgromadzenia Delegatów NSZZ „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego w Ustroniu-Polanie.

1989-1991 i od 1994 przewodniczący Koła Emerytów i Rencistów „S” przy KWK 1 Maja (od 2001 przy KWK Marcel Ruch 1 Maja). 1989-1997 przewodniczący Okręgowego KO „S” w Wodzisławiu Śl. 1990-1994 radny Miasta Wodzisław Śl. z listy KO „S”, 1998-2002 z listy AWS, 2006-2010 z listy PiS. 1990-1999 w PC, przewodniczący koła w Wodzisławiu Śl.; od 2001 w PiS.

1987-1989 rozpracowywany przez p. V-2 RUSW w Wodzisławiu Śl. w ramach SOR krypt. Grupa; w 1989 w ramach SOR krypt. Gra.

Weronika Rudnicka