Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/19000,Szewczyk-Henryk.html
20.04.2024, 14:00

Szewczyk Henryk

Henryk Szewczyk , ur. 21 VII 1960 w Nowym Sączu, zm. 19 IV 2017 tamże. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierunek nauki polityczne (1985).

1979–1980 uczestnik spotkań SKS w Krakowie; kolporter niezależnego pisma „Biuletyn Informacyjny” KSS KOR.

II 1981 uczestnik strajku o rejestrację NZS na UJ, XI/XII strajku solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI na UJ. Kolporter, gł. wśród studentów, niezależnych wydawnictw, m.in. książek: Jan Nowak-Jeziorański, Kurier z Warszawy, Arthur Koestler, Ciemności w południe, Wieniedikt Jerofiejew, Moskwa-Pietuszki, Józef Mackiewicz, Nie trzeba głośno mówić i Lewa wolna.

Po 13 XII 1981 uczestnik akcji ulotkowych wśród pracowników krakowskich zakładów (m.in. Krakowskie Zakłady Elektroniczne Telpod i zakłady w Krakowie-Bronowicach). XII 1981 – 1989 organizator działalności i kolporter podziemnych wydawnictw w Małopolsce, m.in. pism: „Krytyka”, „Tygodnik Mazowsze”, „Hutnik”, „Bez Dekretu”, „CDN”, „Promieniści”, książek NOW-ej oraz ulotek, kalendarzy, cegiełek, kaset audio. 1982–1985 uczestnik demonstracji ulicznych w Krakowie i Krakowie-Nowej Hucie; zbierał informacje o represjonowanych. Uczestnik dominikańskiego Duszpasterstwa Akademickiego Beczka w Krakowie, przy kościele NMP z Lourdes tamże, Matki Bożej Nieustającej Pomocy tamże. W I 1982 zatrzymany; w I 1982 i III 1984 poddawany rewizjom. 1984–1989 wydawca, autor, drukarz podziemnego pisma „Wiadomości Nowosądeckie” (z Andrzejem Szkaradkiem, Z. Berdychowskim, Piotrem Kałamarzem, Ryszardem Pawłowskim), drukowanych w krakowskich akademikach i mieszkaniach w Krakowie i Nowym Sączu. 19 III 1984 aresztowany, osadzony w areszcie WUSW w Nowym Sączu, Krakowie i AŚ tamże, 30 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. III – VIII 1984 zawieszony w prawach studenta. 1985–1987 wielokrotnie przesłuchiwany. 1985–1989 instruktor w Stowarzyszeniu PAX, Oddział Wojewódzki w Nowym Sączu; uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy kościele NSPJ (oo. jezuici) tamże. 1988–1989 nauczyciel w Zespole Szkół Ekonomicznych tamże.

W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 współtwórca Niezależnego Sądeckiego Klubu Myśli Politycznej; protokolant w Międzyzakładowym Komitecie Organizacyjnym „S” w Nowym Sączu. 23 III 1989 – 1991 członek KO tamże; organizator spotkań, wieców, akcji plakatowania. 1989–1990 kierownik biura w ZR Małopolska, delegatura w Nowym Sączu; korespondent biuletynu ZR Małopolska, współpracownik „Tygodnika Małopolska”. 1990–1996 dziennikarz nowosądeckiej redakcji „Czasu Krakowskiego”. 1990–1993 w PC (wiceprezes struktur regionalnych), 1995–1997 w ROP (wiceprezes zarządu wojewódzkiego). 1997–2007 dziennikarz „Gazety Krakowskiej” w oddziale w Nowym Sączu. Od 2007 w Fundacji Sądeckiej w Nowym Sączu, redaktor nacz. miesięcznika „Sądeczanin”.

Współautor publikacji Bóg, Honor, Ojczyzna. Sądeccy Żołnierze i Generałowie w Służbie Niepodległej Rzeczpospolitej (2008).

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2017), Krzyżem Wolności i Solidarności (2018).

1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Nowym Sączu w ramach SOS krypt. Żacy; 1983–1984 przez Wydz. V WUSW w ramach SOR krypt. Ogniwo.

 

Sławomir Chmura

Opcje strony