Encyklopedia Solidarności

Jerzy Marian Szyiński, ur. 8 IX 1953 w Ostrowcu Świętokrzyskim. Ukończył SP nr 13 w Ostrowcu Świętokrzyskim (1968).

1974–1982, od 1983 odlewnik, tokarz w WSK PZL/ Federal Mogul w Gorzycach.

W „S” od X 1980.

Po 13 XII 1981 zaangażowany w działalność podziemną; I – IV 1982 autor i kolporter (z Stanisławem Kołaczem i Markiem Chruścielem) ulotek i plakatów wzywających do sprzeciwu wobec stanu wojennego w zakładzie i miejscu zamieszkania. 24 IV 1982 aresztowany, 1 VI 1982 skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 3 lata pozbawienia wolności i 2 lata pozbawienia praw publicznych, 24 IV 1982 osadzony w ZK w Załężu k. Rzeszowa, 11 VI 1982 w ZK Hrubieszowie, we IX 1982 uczestnik głodówki protestacyjnej, 11 IV 1983 zwolniony warunkowo na mocy aktu łaski Rady Państwa. Od VIII 1983 ponownie pracownik WSK PZL Gorzyce. 1984–1988 uczestnik spotkań Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Franciszka Salezego i św. Andrzeja Boboli w Gorzycach.

W 1989 ukończył kurs budowlany w Cechu Rzemiosł Różnych w Sandomierzu; do 2014 tokarz/technolog obróbki skrawaniem w WSK PZL/Federal Mogul w Gorzycach, 1992–1996 wiceprzew. KZ w WSK PZL Gorzyce, 2002–2006 w Komisji Rewizyjnej w Federal Mogul w Gorzycach. Od 2014 r. na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2012), wyróżniony tytułem Zasłużony dla Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ Solidarność (2011).

V 1982 – II 1983 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO w Tarnobrzegu w ramach SOR krypt. Delta; X 1983 – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1986 przez p. V RUSW w Sandomierzu w ramach KE.

Ewa Kuberna