Encyklopedia Solidarności

Juliusz Szymczak, ur. 23 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1952 w Jarocinie. Ukończył LO tamże (1972). 1976-1979 Student Uniwersytetu im. Bolesława Bieruta we Wrocławiu, kierunek filologia klasyczna.

W 1975 dyżurny ruchu w PKP Poznań Krzesiny. 1976-1977 członek KOR. 1977-1980 rzecznik SKS, łącznik ze środowiskami studenckimi w Poznaniu i w Krakowie, rzecznik ds. kontaktów z Kościołem (w kontakcie m.in. z bp. Henrykiem Gulbinowiczem). 1977-1979 kolporter wydawnictw niezależnych m.in. ROPCiO, KOR/KSS KOR, SKS, KPN, książek, z i do Gdańska, Krakowa, Poznania (kontakt m.in. z Stanisławem Barańczakiem), sporo materiałów odbierał bezpośrednio z niezależnej Drukarni im. J. Piłsudskiego; we współpracy m.in. z Bronisławem Wildsteinem, Bogusławem Sonikiem, Lesławem Maleszką. 1979-1981 student Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kierunek filozofia chrześcijańska. W 1979 motorniczy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Poznaniu, 1979-1997 dyżurny ruchu w PKP Stacja Kotlin.

Od IX 1980 w „S” przy PKP Stacja Kotlin; od XI 1980 z-ca przewodniczącego KZ.

Od 21 XII 1981 w ukryciu, m.in. we Wrocławiu u Marka Zybury, Janiny Sowy, Lucyny Stankiewicz i Zofii Furdy; w Broniszewicach u ks. Ryszarda Woźniaka, w Pleszewie u ks. Janusza Kulbarscha, w Poznaniu u ks. Mariana Lewandowskiego. 9 III 1982 dobrowolnie zgłosił się na KW MO w Bydgoszczy, przewieziony do KM MO w Jarocinie, od 12 III w AŚ w Ostrowie Wlkp., 31 V 1982 sąd umorzył sprawę. 1981-1983 działacz podziemia (we współpracy m.in. z Aleksandrem Gleichgewichtem, Lechem Budrewiczem, Markiem Zyburą), do 1988 kolporter wydawnictw podziemnych, 1983-1987 współpracownik Solidarności Walczącej we Wrocławiu (od 1982 wydawnictwa otrzymywał od Stanisława Siekanowicza z okolic Oleśnicy, Wiesława Kęcika i Lecha Budrewicza z Wrocławia, odbiorcami byli Krystyna Sas z Poznania, ks. R. Woźniak z parafii Michała Archanioła w Broniszewicach, ks. Zbigniew Szymczak z parafii Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Żelaźnie k. Nakła, Stanisław Kończalik i Kazimierz Dzierga z Jarocina).

Od 1989 działacz „S” kolejarskiej. 1997-1998 dyspozytor w Dyrekcji Okręgu Infrastruktury Kolejowej w Poznaniu, w 1999 dyspozytor w PKP Dyrekcja Przewozów Towarowych Ekspozytura Poznań, od 1999 starszy dyspozytor w PKP Cargo SA tamże.

Rozpracowywany przez p. V RUSW w Jarocinie w ramach SOS krypt. Literatura.

Grażyna Schlender