Encyklopedia Solidarności

Bożena Barbara Tatko-Chruszczyńska, ur. 3 X 1954 w Warszawie. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, Centrum Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego (licencjat 1999).

1968-1978 pracowniczka Warszawskich Hut Szkła w Ożarowie, 1978-1984 Zakładów Mechanicznych Ursus.

W VIII 1980 uczestniczka strajku w ZM Ursus. Od IX 1980 w „S”, oddelegowana do pracy w Komisji Fabrycznej „S”; sekretarka Zbigniewa Janasa.

1981-1982 przepisywaczka tekstów dla prasy podziemnej, 1982-1986 wykonawczyni matryc do niezależnego „Wolnego Głosu Ursusa”. 1981/1982-1986 kolporterka niezależnej prasy, m.in. „Tygodnika Mazowsze”, w ZM Ursus, działaczka podziemnych struktur „S”; łączniczka ukrywającego się Z. Janasa; w 1985 kurierka do Biura „S” w Paryżu. 30 VIII – XII 1982 zatrzymana z ulotkami i naklejkami na demonstrację rocznicową 31 VIII, przetrzymywana w aresztach tymczasowych w Warszawie, internowana w

Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Olszynce Grochowskiej i Darłówku. 8 VI – 24 VII 1984 aresztowana i przetrzymywana w Areszcie Tymczasowym SUSW, następnie w AŚ Warszawa-Mokotów, zwolniona na mocy amnestii. W 1984 zwolniona z pracy. 1984-1985 pracowniczka Teatru Polskiego w Warszawie.

Od 1986 we Francji, 1986-1990 pracowniczka Biura „S” w Paryżu. Od 1990 w Polsce. 1990-1992 pracowniczka różnych spółek, od 1992 urzędniczka w Urzędzie M.St. Warszawa. 1990-1993 w KLD, 1993-1994 w UD, 1994-2001 w UW, następnie w PO. Członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa.

Od 20 I 1983 rozpracowywana przez Wydz. V KS MO w ramach KE krypt. Ton; od 14 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1985 w ramach SOR krypt. Rebus.

Anna Grażyna Kister