Encyklopedia Solidarności

Piotr Stanisław Tomczak, ur. 22 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1955 w Brachowicach k. Zgierza. Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Wydz. Filozofii Chrześcijańskiej (1984).

W 2. połowie l. 70. uczestnik Duszpasterstwa Akademickiego w Łodzi, tzw. Piątki, i Lublinie, prowadzonego przez o. Ludwika Wiśniewskiego. Od 1977 uczestnik ROPCiO w Łodzi, drukarz pism niezależnych, m.in. „Opinii” i „Ruchu Związkowego”, od 1978 w Lublinie, m.in. współorganizator i uczestnik manifestacji 11 XI 1979; w III 1980 akcji ulotkowej nawołującej do bojkotu wyborów do Sejmu PRL; współorganizator spotkań dyskusyjnych z udziałem m.in. Andrzeja Czumy i Wojciecha Ziembińskiego (w mieszkaniu Małgorzaty Lorenc). W I 1980 współzałożyciel Studenckiego Komitetu Obrony Jasnej Góry; w V 1980 uczestnik w akcji w obronie Jana Kozłowskiego.

Od IX 1980 w „S”; wspierał organizujące się struktury rolniczej „S” na Lubelszczyźnie.

Po 13 XII 1981 m.in. ukrywał sprzęt poligraficzny, współpracownik podziemnych wydawnictw: drukarz, organizator miejsc druku; w II 1982 uczestnik spacerów w Lublinie w porze nadawania „Dziennika TV”; 3-5 V 1982 uczestnik demonstracji na pl. Litewskim w Lublinie. W 1984 współtwórca (z Adamem Cichockim i Witoldem Starnawskim) Studium Katolickiej Nauki Społecznej przy Kurii Biskupiej w Lublinie. 1980-1990 dozorca w Państwowej Spółdzielni Mieszkaniowej Kolejarz w Lublinie, w 1986 ukarany dyscyplinarnie za niewywieszenie flag państwowych z okazji 22 VII.

1990-1993 dyr. Wydz. Gospodarki Lokalowej Urzędu Miejskiego, od 1992 wiceprezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej Granit, 1993-1998 z-ca dyr. ds. administracyjno-ekonomicznych Psychiatrycznego Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej, 1998-2002 prezes Zarządu Fundacji Nowy Staw, 2002-2004 dyr. Europejskiego Domu Spotkań Fundacji Nowy Staw, od 2002 członek Rady Fundacji Europejskiego Domu Spotkań Fundacji Nowy Staw, 2004-2007 prezes Zarządu Herbapol-Gdańsk Sp. z o.o. Współzałożyciel i członek Zarządu Towarzystwa Promocji Lubelszczyzny Pro publico bono.

Wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001). 1979-1985 rozpracowywany przez Wydz. IV KW MO/WUSW w Lublinie w ramach SOR krypt. Termity; 25 II 1986 – 26 VIII 1989 przez p. V RUSW w Lublinie w ramach KE krypt. Konspirator.

Małgorzata Choma-Jusińska