Encyklopedia Solidarności

Eugeniusz Trzuskot, ur. 1 VIII 1956 w Nisku k. Stalowej Woli. Ukończył Technikum Elektryczne w Nisku (1976).

1976–1980 przew. zw. zaw. w zakładzie pracy.

1976–1986 kierownik zmiany produkcyjnej w Przedsiębiorstwie Produkcji Betonów Prefabet w Stalowej Woli.

Od IX 1980 w „S”; przew. Komitetu Założycielskiego w zakładzie, od 1981 przew. KZ; 25–26 IV 1981 delegat na I WZD Regionu Ziemia Sandomierska, sekretarz ZR; X – XI 1981 członek RKS podczas strajku generalnego Regionu.

13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa, 5 VI 1982 zwolniony; 5 XI 1982 powołany do specjalnego obozu wojskowego w Czerwonym Borze, 5 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1983 zwolniony. Od 1983 działacz rady parafialnej przy parafii św. Józefa w Nisku, współorganizator stalowowolskich pielgrzymek na Jasna Górę.

1986–2002 własna działalność gospodarcza; 2002–2008 i od 2010 zatrudniony w Zespole Szkół nr 2 w Nisku; samorządowiec; 1998–2002 przew. Rady Miejskiej w Nisku, 2006–2010 przew. Rady Powiatu Niżańskiego z listy PiS. Od 2008 członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Specjalnych Obozach Wojskowych 1982–1983, członek Komisji Rewizyjnej.

 Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), wyróżniony tytułem Zasłużony dla Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ Solidarność (2008).

VIII 1981 – XII 1983 rozpracowywany przez Wydz. IIIA/Wydz. V KW MO/WUSW w Tarnobrzegu w ramach SOR krypt. Gienek.

Marcin Bukała|Jerzy Kopeczek