Zawada Franciszek
Franciszek Zawada, ur. 14 XI 1942 w Tomaszowicach k. Lublina. Ukończył Szkołę Podstawową, mistrz ślusarski (1980).
W 1962 pomocnik kowala w FSC w Lublinie, 1962-1976 kowal ślusarz w WSK Świdnik, następnie kowal mechanik samochodowy w Transbudzie Kraków, oddelegowany do Huty Katowice, 1976-1979 wyjazd na kontrakt na budowę gazociągu w ZSRS, 1979-1980 mechanik samochodowy w Transbudzie Lublin, 1980-1985 mechanik ślusarz w WSK Świdnik.
8-11 VII 1980 uczestnik strajku w WSK Świdnik; od IX 1980 w „S”.
13-15/16 XII 1981 uczestnik strajku; następnie współpracownik Henryka Gontarza w podziemnym Radiu „S” w Świdniku, latem 1983 odebrał i przewiózł z Lublina do Świdnika nadajnik pochodzący z Zachodu. Od 29 IV 1983 jako operator nadajnika (konstrukcji Ireneusza Haczewskiego) wyemitował 19 audycji radiowych. 10 XI 1984 zatrzymany na ulicy ze sprzętem nadawczym, po nieudanej próbie ucieczki brutalnie pobity; aresztowany, przetrzymywany w RUSW w Świdniku, następnie w areszcie RUSW w Lublinie i AŚ tamże, w IV 1985 zwolniony ze względu na stan zdrowia, 27 XI 1985 skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie (z Henrykiem Gontarzem) na 1,5 roku więzienia w zawieszeniu na 3 lata oraz grzywnę; zwolniony z pracy. Po wyroku wycofał się z pracy podziemnej. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany.
1985-1989 utrzymywał się z prac dorywczych, od 1992 na rencie, od 2002 na emeryturze (do 2007 najniższa stawka emerytalna).
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2007).
1984-1989 rozpracowywany przez Wydz.
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WUSW w Lublinie w ramach SOR krypt. Nadajnik.
Marcin Dąbrowski