Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/19684,Zechenter-Anna.html
20.04.2024, 07:14

Zechenter Anna

Anna Zechenter (z d. Smolarczyk), ur. 22 IX 1959 w Krakowie. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego tamże, Instytut Filologii Germańskiej (1985).

1978–1980 działaczka SKS w Krakowie, kolporterka niezależnych wydawnictw, m.in. książek NOW-ej, pism, ulotek; od 1979 prowadziła bibliotekę wydawnictw niezależnych SKS; podczas I pielgrzymki Jana Pawła II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. pracowała w punkcie informacyjnym SKS dla zachodnich dziennikarzy. Od 1978 uczestniczka wykładów TKN.

Od 22 IX 1980 członek Międzyuczelnianego Komitetu Założycielskiego NZS, we IX 1980 pracownik punktu konsultacyjno-informacyjnego przy KIK przy ul. Siennej w Krakowie, wspomagającego zakładanie „S” w zakładach. W 1981 członek Klubu Myśli Patriotycznej Jagiellonia tamże. W II 1981 uczestniczka strajku o rejestrację NZS oraz XI/XII 1981 solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI, na UJ (w KS, odpowiedzialna za zaopatrzenie).

13–16 XII 1981 uczestniczka strajku w HiL w Krakowie-Nowej Hucie, objęta nakazem internowania, do VI 1982 w ukryciu. XII 1981 – II 1982 działaczka podziemnego Studenckiego Komitetu Obrony Demokracji w Krakowie. W 1982 reaktywowała bibliotekę w podziemnych strukturach NZS. 22 IX uczestniczka (z Janem Rokitą i Lesławem Maleszką) akcji położenia tablicy i kwiatów w rocznicę wiecu założycielskiego NZS z 1980 przy Collegium Broscianum UJ. 1982–1986 uczestniczka demonstracji i kolporterka podziemnych wydawnictw, m.in. pism „Hutnik” i „Tygodnik Mazowsze”; w 1985 wśród kilkunastu sygnatariuszy listu w obronie uwięzionego za odmowę służby wojskowej Marka Adamkiewicza, wobec których wszczęto postępowanie wyjaśniające na UJ; kilkakrotnie zatrzymywana, poddawana rewizjom. 1986–1991 mł. bibliotekarz w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.

W 1989 tłumaczka w Instytucie Kultury Austriackiej tamże, 1990–1997 dziennikarka, publicystka, z-ca sekretarza red. w „Czasie Krakowskim”, 1997–2000 redaktorka i adiustatorka książek dla Wydawnictwa Znak, Wydawnictwa Literackiego, Wydawnictwa Kluszczyński w Krakowie, 2000–2007 redaktorka w Wydawnictwie Szkolnym Omega tamże, od I 2008 pracownik OBEP/OBEN IPN tamże. Od 28 XI 2008 członek założyciel Stowarzyszenia NZS 1980. Autorka książek KGB gra w szachy (2010), Pod czerwona okupacją. Z Adamem Macedońskim rozmawia Anna Zechenter (2013), Zagłada. Polacy w państwie bolszewików 1917–1938. „Operacja polska NKWD (2018) oraz artykułów historycznych m.in. w „Czasie Krakowskim”, „Naszym Dzienniku”, „Dzienniku Polskim”, „Gazecie Polskiej”, „Arce”, „Arcanach”.

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2016), wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1999).

1979–1989 rozpracowywana przez Wydz. III-1 KW MO/WUSW w Krakowie w ramach SOR/KE krypt. Księgarz.

 

Dorota Nowok, Sławomir Chmura

Opcje strony