Zienkiewicz Aleksander
Aleksander Zienkiewicz, ks., ur. 12 VIII 1910 w Lembówce k. Nowogródka (obecnie Białoruś), zm. 21 XI 1995 we Wrocławiu. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Tomasza w Pińsku (1938), święcenia kapłańskie (3 IV 1938).
Od IV 1939 rektor kościoła farnego Przemienienia Pańskiego w Nowogródku, kapelan ss. nazaretanek w miejscowym klasztorze, prefekt gimnazjum w Nowogródku. Podczas II wojny światowej, we współpracy z ss. nazaretankami, niósł wsparcie duchowe i pomoc rodzinom prześladowanych, więzionych, mordowanych. Od 1942 dziekan nowogródzki, wikariusz generalny w północnych dekanatach diecezji pińskiej. Od 1943 ukrywał się przed gestapo, od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1944 przebywał w Wilnie. Do Nowogródka wrócił po opuszczeniu miasta przez Niemców. W 1946 wysiedlony do Gorzowa Wlkp. W 1946 prefekt w Publicznej SP, Gimnazjum i LO w Sycowie, od 1947 prefekt w Liceum Pedagogicznym we Wrocławiu, kapelan we wrocławskim klasztorze ss. nazaretanek; IV-IX 1951 prefekt Arcybiskupiego (Wyższego) Seminarium Duchownego we Wrocławiu, IX 1951 – 1952 rektor Niższego Seminarium Duchownego w Żaganiu, od 1952 wicerektor A(W)SD we Wrocławiu, 1953-1958 rektor. VII-IX 1958, tj. do czasu likwidacji Katolickiego Instytutu Naukowego we Wrocławiu, rektor tej uczelni; następnie kierował wywodzącym się z niej Ośrodkiem Duszpastersko-Katechetycznym. W kolejnych latach członek działających przy kurii Komisji ds. Filmu, Radia, Telewizji i Teatru oraz Komisji Egzaminacyjnej Księży Katechetów Szkół Średnich, diecezjalny cenzor wydawnictw religijnych. Od 1959 przewodniczący Wydz. Duszpasterskiego Kurii Arcybiskupiej we Wrocławiu. 10 II 1959 w budynku zajmowanym wcześniej przez KIN (ul. Katedralna 4) przeprowadzono rewizję, po której 17 VIII 1959 postawiono mu (i ks. Pawłowi Latuskowi) zarzut druku skryptów dla studentów bez zezwolenia Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. 4 III 1960 Sąd Powiatowy dla m. Wrocławia skazał duchownych na karę 1 mies. aresztu i 3 tys. zł grzywny. Po apelacji 5 VII 1961 Sąd Wojewódzki we Wrocławiu zmienił karę na 3 tys. grzywny. Od 1963 archidiecezjalny duszpasterz młodzieży akademickiej, nazywany Wujkiem, twórca Centralnego Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego przy ul. Katedralnej 4 (Pod Czwórką) – miejsca spotkań oraz formacji duchowej i intelektualnej wielu pokoleń inteligencji dolnośląskiej, podejmującej cenne inicjatywy społeczne oraz kształtującej przyszłe wrocławskie środowiska opozycyjne. Organizator wrocławskich grup przy pielgrzymkach warszawskich na Jasną Górę. Od 1976 rektor kościoła św. Piotra i Pawła we Wrocławiu i administrator domu przy ul. Katedralnej 4. W 1978 współinicjator i współorganizator wrocławskich Tygodni Kultury Chrześcijańskiej, od 1981 współorganizator pielgrzymek wrocławskich na Jasną Górę.
Od VIII 1980 we współpracy z duszpasterzami akademickimi Wrocławia udzielał wsparcia strajkującym we wrocławskich zakładach, od IX 1980 strukturom „S”.
Po 13 XII 1981 wspomagał działania wrocławskich struktur podziemnych „S” oraz w ramach działalności Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu organizował pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin. W VIII 1994 zrezygnował z piastowanych stanowisk. Od 1964 szambelan papieski, od 1972 kanonik kapituły metropolitalnej we Wrocławiu, od 1981 prałat honorowy.
Autor ponad stu prac i artykułów naukowych.
20 XI 2010 rozpoczął się w archidiecezji wrocławskiej jego proces beatyfikacyjny.
X 1955 – 1986 rozpracowywany przez Wydz. VI WUdsBP/Wydz. III KW MO/Wydz. IV KW MO/WUSW we Wrocławiu ramach sprawy ewidencyjno-obserwacyjnej krypt. Władca.