Encyklopedia Solidarności

Stefan Zuber, ur. 31 III 1938 w Kozach k. Bielska-Białej, zm. 19 XII 2009 w Bielsku-Białej. Ukończył Technikum Włókiennicze w Bielsku-Białej (1971).

1952–1992 pracownik Przędzalni Czesankowej Weldoro tamże.

IX 1980 w Komitecie Założycielskim NSZZ „S”, od XI 1980 przew. KZ, I–II 1981 w trakcie strajku generalnego na Podbeskidziu członek Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego „S”, V i XI 1981 delegat na I i II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD Regionu Podbeskidzie.

Po 13 XII 1981 organizator pomocy dla więzionych i ich rodzin, organizator zbiórki składek związkowych, 1982–1989 kolporter prasy podziemnej (m.in. „Solidarność Podbeskidzia”, „Tygodnik Mazowsze”); wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany przez SB, rewizje w domu. 1983 współorganizator Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Mikołaja w Bielsku-Białej. 1986–1989 przew. Rady Pracowniczej PCz Weldoro.

II 1989 organizator jawnych struktur „S” w Weldoro, 1989–2000 przew. KZ, 1989–2002 delegat na kolejne WZD Regionu Podbeskidzie, 1989–1992 członek ZR.

1990–1994 radny Rady Miejskiej Bielska-Białej. 1991–2000 prezes Beskidzkiego Okręgowego Związku Narciarskiego i członek Zarządu Głównego Polskiego Związku Narciarskiego. Od 1992 na emeryturze. 1993–2009 wiceprezes bielskiego oddziału Stowarzyszenia Wspólnota Polska, organizator pomocy humanitarnej dla Polaków na Kresach Wschodnich. 1995–2002 wiceprzew. Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Podbeskidzie. 1997–2006 prezes Akcji Katolickiej przy parafii Nawiedzenia NMP w Bielsku-Białej-Hałcnowie, 2000–2009 założyciel i prezes Parafialno-Szkolnego Klubu Sportowego Beskidy tamże, 2001–2009 wiceprezes Międzypowiatowego Związku Parafialnych Klubów Sportowych Diecezji Bielsko-Żywieckiej, 2008–2009 pomysłodawca i organizator młodzieżowych Międzynarodowych Turniejów Piłki Siatkowej w Bielsku-Białej, noszących od 2010 jego imię.

Odznaczony papieskim medalem Pro Ecclesia et Pontifice (2008), uhonorowany pośmiertnie przez WZD Regionu Podbeskidzie tytułem „Zasłużony dla Solidarności Podbeskidzia” (2010).

26 II 1985–3 IV 1989 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Bielsku-Białej w ramach SOS/SOR krypt. Narciarz; 10 III–19 VII 1989 w ramach SOS krypt. Cewka.

Artur Kasprzykowski