Encyklopedia Solidarności

Jacek Zwoźniak, ur. 17 III 1952 we Wrocławiu, zm. 18 VI 1989. Ukończył Szkołę Muzyczną II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. st. we Wrocławiu (1971). 1971-1975 student na Wydz. Górnictwa (1 rok), następnie Wydz. Architektury Politechniki Wrocławskiej, 1975-1978 student filologii polskiej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie.

Od 1972 występował z recitalami, głównie w klubach studenckich, na których z akompaniamentem gitary śpiewał piosenki, głównie własnego autorstwa (za oficjalny debiut uchodzi występ na pierwszym festiwalu YAPA w Łodzi). W 1975 założyciel zespołu muzyczno-kabaretowego Baba. W 1975 i 1977 laureat I nagrody na Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie. Utrzymywał się niemal wyłącznie z działalności artystycznej. W 1978 współtwórca zespołu kabaretowego B-Complex. Od 1979 swoje utwory prezentował w Polskim Radiu, głównie w audycjach „Studio 202” i „60 minut na godzinę”.

W VIII 1980 włączył się swoją twórczością w nurt przemian w kraju, z tego okresu pochodzą jego najbardziej znane piosenki: ''Odrobinka optymizmu'', ''Domowy song'', ''Ragazza da Provinzia'', ''Szoruj babciu do kolejki'', ''Milicja, Wrocław i ja''. W III 1981 wyróżniony na Ogólnopolskim Przeglądzie Piosenki Autorskiej Hybrydy, w VI 1981 na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, w VIII 1981 laureat Złotego Knebla za wykonywany z Kabaretem Aniołki Albina utwór ''Najpiękniejsza w klasie robotniczej'' – najwyższej nagrody Festiwalu Piosenki Prawdziwej w Gdańsku.

Po 13 XII 1981 utrudniano mu możliwość koncertowania w miejscach publicznych. Do 1989 występował w kościołach, mieszkaniach prywatnych, niektórych klubach studenckich. Jego teksty drukowano w wydawnictwach podziemnych, nagrania piosenek powielano w wielu konspiracyjnych oficynach fonograficznych. Reakcją na stan wojenny były m.in. piosenki ''Ocal honor'' i ''Wracaj Polsko do cywila''.

W 1989 uczestnik kampanii wyborczej KO przed wyborami 4 VI, wieloma recitalami na terenie całego kraju popierał kandydatów KO. Zginął w wypadku samochodowym.

Autor muzyki i tekstów ponad stu piosenek.

Artur Adamski