Zych Sylwester
Sylwester Zych, ks., ur. 19 V 1950 w Ostrówku k. Wołomina, zm. 11 VII 1989 w Krynicy Morskiej. Absolwent Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie, święcenia kapłańskie (1977).
1977–1978 wikariusz w parafii św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Czerniewicach k. Tomaszowa Mazowieckiego, 1978–1979 w parafii św. Jana Chrzciciela i św. Stanisława Biskupa w Stanisławowie k. Mińska Mazowieckiego i w parafii św. Floriana w Bedlnie k. Kutna, 1979–1981 w parafii Przemienienia Pańskiego w Tłuszczu; 1981–1982 w parafii św. Anny w Grodzisku Mazowieckim.
1980 inicjator akcji wieszania krzyży w placówkach oświatowych w Tłuszczu. Od VIII 1980 w kazaniach wyrażał poparcie dla dokonujących się w Polsce zmian i „S”.
Po 13 XII 1981 potępiał wprowadzenie stanu wojennego i represje wobec działaczy opozycji. Od I 1982 wspierał i udostępniał mieszkanie działaczom podziemnej młodzieżowej organizacji Siły Zbrojne Polski Podziemnej Siły Zbrojne Polski Podziemnej Siły Zbrojne Polski Podziemnej, konspiracyjna organizacja założona na pocz. 1982 przez grupę młodzieży z Grodziska Mazowieckiego, funkcjonująca również po in. nazwami. Należało do niej kilkunastu licealistów oraz student Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Powodem powstania organizacji była chęć zemsty za śmierć górników z KWK Wujek oraz przeciwstawienie się stanowi wojennemu. w Grodzisku Mazowieckim. 5 III 1982 zatrzymany w zw. ze sprawą przypadkowego śmiertelnego postrzelenia funkcjonariusza MO st. sierż. Zdzisława Karosa przez członków SZPP podczas próby odebrania broni (pistolet znaleziono w mieszkaniu ks. S. Zycha), w KS MO w Warszawie pobity i straszony śmiercią. Aresztowany, osadzony w AŚ w Warszawie; 8 IX 1982 skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 4 lata pozbawienia wolności, 19 XI 1982 SN podwyższył wyrok do 6 lat, osadzony w ZK w Braniewie, nast. Barczewie, pozbawiony możliwości sprawowania mszy, wykonywania praktyk religijnych i posługi duszpasterskiej wobec współwięźniów. 1984–1985 poddany zaostrzonemu rygorowi odbywania kary, przez 9 mies. umieszczony w izolatce; 10 X 1986 zwolniony na mocy amnestii. 1986–1989 kapelan w klasztorze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w Warszawie-Białołęce Dworskiej; utrzymywał kontakt ze środowiskami opozycji oraz z ks. Henrykiem Jankowskim i ks. Stanisławem Suchowolcem (z którym współtworzył tajny Chrześcijańsko-Patriotyczny Instytut im. Księdza Jerzego Popiełuszki); kapelan Okręgu Warszawskiego KPN; w kazaniach występował w obronie „S” i piętnował godzącą w społeczeństwo politykę władz. 1988 autor wspomnień Byłem w więzieniu (wyd. Niezależny Ruch Społeczny „S” im. ks. Jerzego Popiełuszki). 4 II 1989 celebrans mszy inaugurującej III Kongres KPN. Otrzymywał anonimowe listowe i telefoniczne pogróżki pozbawienia życia; III 1989 pobity w Warszawie (próbowano upoić go alkoholem).
Od 1 VII 1989 wikariusz w parafii św. Jakuba Apostoła w Skierniewicach. Od 5 VII na urlopie w Braniewie; 10 VII odwieziony na przystań we Fromborku, skąd promem miał popłynąć na Mierzeję Wiślaną. 10/11 VII na przystanku PKS w Krynicy Morskiej odnaleziono jego ciało, 12 VII zidentyfikowano. Sekcje zwłok oraz śledztwo nie wyjaśniły okoliczności śmierci, stwierdzono liczne obrażenia, urazy czaszki i kości wskazujące na pobicie (m.in. pałką) oraz w organizmie alkohol (był abstynentem). Po 1989 sprawę jego śmierci badała Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do Zbadania Działalności MSW (tzw. Komisja Rokity), 1993 śledztwo prokuratorskie umorzono.
Autor Jestem z wami solidarny: kazania z lat (1987–1989) (1989).
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami (przez Prezydenta RP na Uchodźstwie, 1990).