Encyklopedia Solidarności

Jacek Żaba, ur. 23 IX 1963 w Krakowie, zm. 5 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 tamże. Ukończył ZSZ tamże (betoniarz).

W 1981 pracownik Przedsiębiorstwa Wagonów Sypialnych i Restauracji Wars Oddział Wagonów w Krakowie, 1981–1982 i 1983–1986 elektromonter akumulatorów w Zakładzie Eksploatacji Tramwajów MPK w Krakowie-Nowej Hucie.

Od IX 1980 w „S”.

31 VIII 1982 zatrzymany podczas demonstracji w Krakowie-Nowej Hucie z okazji rocznicy podpisania porozumień sierpniowych, 2 IX aresztowany, osadzony w areszcie KW MO w Krakowie i AŚ tamże, XII 1982 zwolniony z pracy, 7 I 1983 zwolniony przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Nowej Huty, 18 X 1983 postępowanie umorzono na mocy amnestii. XI 1983 – III 1986 członek Społecznego Funduszu Pomocy Pracowniczej w zakładzie, uczestnik zbiórek pieniężnych wśród pracowników MPK, łącznik z in. zakładami, m.in. z zajezdnią w Krakowie-Czyżynach (z Kazimierzem Krauze); kolporter podziemnych wydawnictw 12/13 XII 1985 uczestnik akcji w zajezdni Krakowie-Czyżynach (z K. Krauze) przecięcia pasków klinowych napędzających kompresory powietrza 30 autobusów w zw. z rocznicą wprowadzenia stanu wojennego. Od III 1986 (aresztowania K. Krauzego) w ukryciu, 4 IV aresztowany, osadzony w AŚ w Krakowie, oskarżony o niszczenie mienia i przynależność do nielegalnej organizacji, 26 VI 1986 skazany przez Sąd Wojewódzki tamże na 1,5 roku pozbawienia wolności, 24 X 1986 zwolniony na 6-mies. przerwę w odbywaniu kary ze wzgl. na stan zdrowia (pobyt w szpitalu), nast. przedłużaną do 17 V 1988; nie zgłosił się do odbycia reszty kary. Obrońca Andrzej Buczkowski kilkakrotnie występował o ułaskawienie. 15 VII 1988 zatrzymany, osadzony w AŚ w Krakowie, 19 VIII 1988 Sąd Wojewódzki w Krakowie wydał decyzję o rocznej przerwie w odbywaniu kary na leczenie szpitalne. 4 II 1989 podczas dwudniowej przepustki ze szpitala wyskoczył z okna mieszkania, zmarł nast. dnia w szpitalu nie odzyskawszy przytomności.

13 XII 1985 – 26 VI 1987 rozpracowywany przez Wydz. V DUSW w Krakowie-Nowej Hucie w ramach SOR krypt. Klin.

Ewa Zając, Sławomir Chmura