Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/21455,Fricze-Jan.html
20.04.2024, 01:11

Fricze Jan

Jan Fricze, ur. 9 VI 1956 w Zabrzu. Ukończył VII LO w Krakowie (1976).

1968–1971 w ZHP.

Od 1973 gospodarstwo ogrodnicze w Miłocicach.

X 1980–13 XII 1981 przew. koła NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”/„S” RI tamże. 8 XII 1980–1 III 1981 członek Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska” Region Polska Południowa, do 13 XII 1981 Zarządu Gminnego NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”/„S” RI w Słomnikach.

I–II 1981 uczestnik (kilka dni) strajków w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. 28 I i 4 II 1981 organizator i uczestnik demonstracyjnego przejazdu ciągników w gm. Słomniki i Koniusza (w celu przyspieszenia rejestracji NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”). 2 IV 1981 uczestnik spotkania „S” RI z prymasem Stefanem Wyszyńskim. 1 III–13 XII 1981 wiceprzew. Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”/„S” RI w Krakowie. 8–9 III 1981 delegat woj. krakowskiego na zjazd zjednoczeniowy niezależnych związków rolniczych w Poznaniu. 9 III–13 XII 1981 w Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego „S” RI (odpowiedzialny za Dział Interwencji). III 1981 uczestnik strajku chłopskiego w Bydgoszczy, 12 V 1981 rozprawy rejestracyjnej „S” RI przed Sądem Najwyższym. 7 VI 1981 współorganizator niezależnych obchodów Święta Ludowego w Racławicach. 1981 współredaktor „Solidarności Wiejskiej”, jednodniówki Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego „S” RI w Krakowie.

13 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Nowym Wiśniczu i w Załężu k. Rzeszowa, 20 I 1982 zwolniony. 1982–1985 współorganizator niezależnych obchodów Święta Ludowego w Racławicach. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. poł. l. 80. uczestnik spotkań Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników, powstały w okresie stanu wojennego z potrzeby pogłębienia wzajemnych kontaktów pomiędzy działaczami „S” RI a duchowieństwem. Pierwsze rozmowy z hierarchią podjęła grupa działaczy „S” RI z woj. stołecznego warszawskiego. W V 1982, za zgodą bp. Władysława Miziołka, została odprawiona w archikatedrze św. Jana msza św. w 1. rocznicę rejestracji „S” RI. Msze św. o podobnym charakterze odbywały się późn. rokrocznie, skupiając coraz większą liczbę ludzi chcących m.in. zamanifestować w ten sposób wolę reaktywowania „S” RI. Warszawskie środowisko „S”, zachęcone powodzeniem tej idei, 5 IX 1982 zorganizowało razem ze stroną kościelną na Jasnej Górze dożynki o charakterze religijno-patriotycznym z udziałem ok. 300 tys. rolników. 18 XI 1982 prymas Józef Glemp przyjął warszawską grupę działaczy i doradców związku, którzy m.in. prosili go o ustanowienie stałych form duszpasterstwa dla rolników. 2 XII 1982 Konferencja Episkopatu Polski utworzyła Komisję Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Rolników, Ogólnopolskie Duszpasterstwo Rolników, w diecezjach ustanowiła jego referentów diecezjalnych i dekanalnych. Przew. Komisji został bp Jan Gurda. Celem DR było przede wszystkim pogłębianie życia religijnego rolników, wiele wysiłku wkładano w odrodzenie moralne wsi, podkreślenie godności i wartości pracy rolników. Duszpasterze pomagali w samokształceniu i pracy oświatowej, organizowali życie kulturalne, działalność oświatową, akcje na rzecz dobra wspólnego (pomoc w gospodarstwie, porady prawne itp.), rekolekcje, dni skupienia itd. Istnienie DR spotkało się z nieprzychylną reakcją władzy, która zarzucała Kościołowi, że w ten sposób dąży do reaktywowania „S” RI. w Prandocinie, członek Rady Nadzorczej Krakowskiej Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej.

1989–1992 w „S” RI, od 29 I 1989 w Tymczasowej Wojewódzkiej Radzie „S” RI woj. krakowskiego. IV 1989 rzecznik Małopolskiego Komitetu Protestacyjnego Samorządów Wiejskich Województw Krakowskiego i Kieleckiego w Obrażejowicach.

1989–1990 w krakowskim KO.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

5 VIII 1981–19 VI 1984 rozpracowywany przez Wydz. IV KW MO/WUSW w Krakowie, nast. do 13 IX 1989 przez p. IV/VI RUSW w Słomnikach.

Mateusz Szpytma

Opcje strony