Mikłasz Paweł
Paweł Mikłasz, ur. 4 I 1946 w Nowym Dworze k. Dąbrowy Białostockiej, zm. 30 VIII 2017 w Warszawie. Ukończył I LO w Białymstoku (1964).
1964–1968 w ZMS, m.in. przew. Zarządu Wydziałowego.
1964–1968 student Wydz. Ekonomiki Produkcji SGPiS. III 1968 organizator protestów studenckich w SGPiS, m.in. wiecu 12 III 1968, współpraca m.in. z Henrykiem Szlajferem, Józefem Dajczgewandem. 17 V 1968 wydalony z ZMS i uczelni. 8 XI 1968 zatrzymany przez czechosłowacką straż graniczną podczas próby przedostania się do Austrii, skazany na rok i 6 mies. pozbawienia wolności, osadzony w ZK w Nowym Sączu, 1969 zwolniony na mocy amnestii.
1969–1971 często zmieniał miejsca zamieszkania, prace dorywcze (m.in. kierowca, drwal, kelner). 1972–1975 ponownie student SGPiS, Wydz. Ekonomiczno-Społecznego, 1978 skreślony z listy studentów. 1974–1982 inspektor ds. zatrudnienia Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu. 1975 uczestnik akcji zbierania podpisów pod listem protestacyjnym dot. zmian w Konstytucji PRL. 13 II 1977 wraz z Leszkiem Moczulskim, Romualdem Szeremietiewem i Piotrem Krawczykiem uczestnik spotkania założycielskiego Nurtu Niepodległościowego. 1977–1979 ROPCiO, IV 1977 współtwórca Wydawnictwa Polskiego, po rozłamie w ROPCiO zw. z grupą Andrzeja Czumy. 1977–1989 w ramach kombinacji operacyjnych SB często zatrzymywany, rewizje w mieszkaniu. IX 1978–1982 współtwórca (odpowiedzialny za sprawy techn.), nast. szef Wydawnictwa im. Konstytucji 3 Maja, druk gł. pism niezależnych ROPCiO i RMP (m.in.: „Opinia”, „Bratniak”, „Gospodarz”, „Aspekt”, „Przegląd”) oraz książek i broszur. 1978–1981 drukował i przemycał nielegalnie na Słowację i Ukrainę m.in. Biblię w jęz. narodowych obu krajów. 1980 we współpracy z ks. Stanisławem Małkowskim druk ulotek dot. obrony życia poczętego.
VIII 1980 w Stoczni im. Lenina w Gdańsku oraz Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, organizator Wolnej Drukarni Stoczni Gdynia, drukując na polecenie MKS biuletyny informacyjne, ulotki, informował SB o sytuacji w stoczni. 1981–1985 współtwórca, nast. szef Wydawnictwa im. gen. Nila Fieldorfa.
Od 13 XII 1981 w ukryciu (za wiedzą SB), 21 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, 20 X 1982 zwolniony. 1982–1983 współpraca z Niezależną Oficyną Wydawniczą NOW-a. 1983–1989 współtwórca, nast. szef Wydawnictwa Myśl, współpraca z różnymi odłamami opozycji i środowiskami, m.in. RKW Mazowsze, WiP (organizacja druku ok. 50 pozycji książkowych oraz ok. 120 podziemnych tytułów czasopism, w tym także ukazujących się poza Warszawą, m.in.: „Tygodnik Mazowsze”, „Biuletyn Teatralny”, „Jaruzela”, „Pogląd”, „Szkice”, „Akces”). 1986 założyciel, nast. z Agnieszką Maciejowską kierownik Wydawnictwa Prasowego Myśl. 1983–1987 specjalista ds. kontaktów międzynarodowych Zarządu Głównego Polskiego Związku Wędkarskiego, 1987–1988 ajent sklepu WSS Społem w Warszawie. 1987–1989 po spotkaniu z Jerzym Giedroyciem pierwszy w PRL przedrukowywał „Kulturę”. 1987 współpraca i wspieranie finansowe Obywatelskiego Komitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 (podczas tzw. obławy augustowskiej). 1989 przedstawiciel Wydawnictwa Myśl w Funduszu Wydawnictw Niezależnych. 1989 szef poligrafii warszawskiego KO przy Przew. NSZZ „S” Lechu Wałęsie.
5 V 1990–1993 założyciel, nast. prezes Fundacji „Myśl”, której celem było wspieranie rozwoju kultury i sztuki, gł. edytorstwa i czasopiśmiennictwa; przedstawiciel nowojorskiego „Nowego Dziennika” w Polsce, od 1998 prezes Stowarzyszenia Dokumentacji i Upowszechniania Dorobku Kulturalnego Żydów Europy Środkowej i Wschodniej „Pamięć Diaspory”.
12 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1968 zarejestrowany przez Wydz. IV Dep. III MSW jako Kontakt Obywatelski; 13 I 1971–30 IX 1989 przez Wydz. IV/III/IX/V/II Dep. III MSW jako TW ps. Jan Lewandowski/Stanisław Wysocki/Rybak/Zaniewski; 27 IX 1989–19 I 1990 figurant SOR krypt. Konwent dot. Funduszu Wydawnictw Niezależnych prowadzonej przez Wydz. X/V DOKPP MSW. Traktowany przez SB jako jeden z najcenniejszych TW w kręgach opozycji, wykorzystywany w wielu sprawach operacyjnych, dot. m.in. środowiska „komandosów”, ROPCiO, warszawskiego drugiego obiegu oraz podziemia solidarnościowego.