Encyklopedia Solidarności

Agnieszka Maciejowska, ur. 15 V 1953 w Warszawie. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Filozofii Wydz. Nauk Społecznych (1980).

1981–1982 asystentka w Wyższej Szkole Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach.

Od IX 1980 w „S”, współpracownik Agencji Prasowej Solidarności, III–X 1981 w redakcji „NTO” (od nr. 16). Po XII 1981 kurier między powstającymi regionalnymi strukturami podziemnymi „S” (ps. Tamara, Kowboj Zuzia, Zuzanna).

1982–1989 prace dorywcze, od 1983 współorganizatorka sieci ogólnopolskiego kolportażu „Tygodnika Mazowsze” oraz innych pism i książek podziemnych, współzałożycielka wydawnictwa o zmieniających się nazwach: ***/Firma/Szansa/Mysia 5/Piechur. 5 I 1986, po zgłoszeniu włamania, w jej mieszkaniu rewizja, znalezienie podziemnych wydawnictw oraz znaczków i miniaturowych przedruków paryskiej „Kultury”. 8 VIII 1986 oskarżona, 10 XI 1986 śledztwo umorzono na mocy amnestii. 1987 kierownik Wydawnictwa Prasowego Myśl.

10 VI 1988 zatrzymana podczas kolportażu pism podziemnych, 1989 pracownik ogólnopolskiego KO „S”.

1990–1993 redaktor nacz. Wydawnictwa Myśl, 1993–2006 zatrudniona w MSZ (m.in. w Dep. Promocji, attaché kulturalny Ambasady RP w Tel Awiwie, dyr. Instytutu Polskiego tamże), 2006–2009 urzędniczka w Biurze Pełnomocnika ds. Stosunków Polsko-Żydowskich, od 2009 na emeryturze. Tłumaczka z jęz. hebrajskiego, m.in. twórczości Etgara Kereta.

Wyróżniona Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1999), odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).

10 V 1982–17 IV 1985 rozpracowywana przez Wydz. XIII, nast. VI Dep. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. MSW w ramach SOS; 14 VIII 1985–30 VIII 1989 przez Wydz. III-2 SUSW w ramach SOR krypt. Maria.

Grzegorz Wolk