Encyklopedia Solidarności

Gurba Krzysztof, ur. 8 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1956 w Krakowie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Matematyki, Fizyki i Chemii (1979), doktorat z filozofii (1985), habilitacja (2016).

1976–1979 założyciel, prezes i członek Koła Miłośników Fantastyki. 1980–1987 Sekcji Humanistycznych Zastosowań Cybernetyki w Polskim Towarzystwie Cybernetycznym. Od 1977 członek Oddziału Krakowskiego SDP (2008–2011 sekretarz, od 2014 prezes).

1979–1980 współpracownik SKS, kolporter (z Andrzejem Mietkowskim) niezależnych pism. 1980–1981 informatyk w Zakładzie Informatyki Medycznej Akademii Medycznej w Krakowie. 22 IX 1980–1985 członek NZS; równocześnie od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego w AM, wiceprzew. koła „S” przy Instytucie Nauk Społecznych tamże. II 1981 informator strajku o rejestrację NZS, III 1981 uczestnik strajku ostrzegawczego, V 1981 reporter w czasie Białego Marszu. Wiosną 1981 współzałożyciel, redaktor, organizator działalności wydawniczej, pracy zespołu redakcyjnego, transportu, dostaw sprzętu poligraficznego pisma NZS UJ „Bez Tytułu”, X–XII 1981 autor art. do pisma „Tygodnik”, współzałożyciel i autor „Biuletynu Informacyjnego NSZZ »Solidarność« Akademii Medycznej i Państwowego Szpitala Klinicznego”. XI–XII 1981 uczestnik strajku solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI (kolporter plakatów, ulotek, organizator imprez kulturalnych).

1982 założyciel Podziemnej Agencji Prasowej Studentów i Solidarności, założyciel, autor, redaktor „Serwisu Informacyjnego PAPSS”, 1982–1985 założyciel i szef Rady Programowej podziemnego NZS, 1982–1983 współpracownik Krakowskiej Komisji Wykonawczej NZS. 17 I 1982 inicjator akcji położenia tablicy upamiętniającej założenie NZS w Collegium Broscianum, 1982–1985 współpracownik Arcybiskupiego Komitetu Pomocy Więźniom i Internowanym, 1982–1986 koordynator uniwersytetu podziemnego, 1982–1986 założyciel Funduszu Inicjatyw Społecznych pośredniczących w uzyskiwaniu środków i udzielaniu pomocy artystom i naukowcom pozbawionym środków do życia, 1983–1984 współorganizator teatru podziemnego. 1983 zatrzymany, osadzony w AŚ przy ul. Mogilskiej w Krakowie, przeszukiwany. 1983–1985 założyciel, redaktor nacz., autor, tłumacz, przepisywacz i in. funkcje organizacyjne w czasopiśmie „Tędy...”, 1984–1985 twórca i wydawca interdyscyplinarnych zeszytów naukowych „Sens”, 1984–1986 organizator cyklu wykładów „Powołani zostaliście do wolności” w krakowskim KIK. 1985–1986 bez pracy. 1986–1990 adiunkt w Zakładzie Filozofii Wyższej Szkoły Pedagogicznej. 1986–1989 szef Podziemnego Koła „S” w Instytucie Nauk Społecznych tamże. 1986–1989 współzałożyciel, autor, redaktor pisma „Alternatywy”, 1986–1989 bibliotekarz wydawnictw podziemnych, współzałożyciel lokalu w Bibliotece WSP, kolporter pism (m.in.: „Tędy…”, „Arka”, „Kronika Krakowska”, „Goniec Małopolski”, „Paragraf”), książek, ulotek, znaczków, kalendarzy, cegiełek. 1988 z-ca przew. Komitetu Uczelnianego „S”. 1988–1989 współzałożyciel, redaktor pisma „Tumult”. 1988 podczas strajku studentów WSP w domu akademickim pośrednik w rozmowach z „S”. 1988 zwolniony z WSP za odmowę złożenia ślubowania pracownika naukowego.

1989–2003 adiunkt w Zakładzie Filozofii UJ. 1989 członek Komitetu Założycielskiego „S” WSP, 1989–2003 członek „S” UJ, 1998–2002 delegat na WZD Regionu Małopolska, 1998–2002 członek i sekretarz ZR Małopolska. Od 1990 członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. 1990–1991 redaktor miesięcznika „Znak”. 1991–1994 redaktor i szef działu religijnego „Czasu Krakowskiego”. 1994–1998 redaktor „Gościa Niedzielnego”. 1997 założyciel i prezes Krakowskiego Królewskiego Klubu Golfowego. 1997–1999 założyciel i prezes Stowarzyszenia Chrystus i Ty. 1998–2002 radny Rady Miasta Krakowa z listy AWS. 2000–2005 członek Rady Muzeum AK w Krakowie. 2003–2004 dziekan Wydz. Stosowanych Nauk Społecznych Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera tamże. 2004–2006 adiunkt w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. 2007–2018 adiunkt w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie/Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II, kierownik Katedry Dziennikarstwa, wicedyr. Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej tamże. 2007 członek zarządu Stowarzyszenia Caux Round Table Poland. 2008 prezes i założyciel Stowarzyszenia Instytut Badań nad Cywilizacjami w Krakowie. 2011–2014 przew. Rady Nadzorczej Radia Kraków. Od 2018 prof. nadzw. w Katedrze Gerontologii Społecznej Instytutu Spraw Społecznych Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej tamże.

Autor, redaktor i tłumacz publikacji z zakresu filozofii, informatyki, medioznawstwa i komunikacji społecznej.

Wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001), odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2013).

Cecylia Kuta