Waluś Władysław
Władysław Waluś, ur. 4 VI 1953 w Międzybrodziu Bialskim. Ukończył ZSZ przy Fabryce Maszyn Elektrycznych Indukta w Bielsku-Białej (1972).
1969–1972 robotnik niewykwalifikowany w FME Indukta, 1972–1973 służba wojskowa w WOP Prudnik, 1973–1976 powypadkowa renta wojskowa, 1977–1981 spedytor kolejowy w Przedsiębiorstwie Hurtu Spożywczego Bielsko-Biała, 1981 spedytor kolejowy w Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców Społem tamże.
IX 1980 współzałożyciel „S” w PHS, od X 1980 przew. KZ, I–II 1981 członek MKS podczas strajku generalnego „S” Regionu Podbeskidzie, od III 1981 wiceprzew. KZ w WSS Społem, V i XI 1981 delegat na I i
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WZD Regionu Podbeskidzie.
14–15 XII 1981 uczestnik pierwszych konspiracyjnych spotkań w Bielsku-Białej, współtwórca podziemnych regionalnych struktur „S”, 17 XII 1981 aresztowany, 7 I 1982 skazany przez Sąd Wojewódzki w Bielsku-Białej w trybie doraźnym na 4 lata pozbawienia wolności, osadzony w ZK w Raciborzu, Strzelcach Opolskich i Kłodzku (29 VII–1 IX 1982 uczestnik głodówki w ZK w Strzelcach Opolskich z żądaniem poprawy warunków odbywania kary i przyznania statusu więźnia politycznego); 18 III 1983 Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu udzielił mu 6-miesięcznej przerwy w odbywaniu kary, 26 III 1983 zwolniony warunkowo.
1983–1989 kolporter książek i prasy podziemnej, m.in. „Solidarności Podbeskidzia” i „Solidarnych”, „Tygodnika Mazowsze”, wielokrotnie zatrzymywany przez SB. 1983–1985 magazynier w PHS Bielsko-Biała, 1985–1989 formierz w Przedsiębiorstwie Zagranicznym TWD Marbet tamże. 1988–1989 współorganizator demonstracji z żądaniem legalizacji NSZZ „S” w Bielsku-Białej.
1989 współzałożyciel i członek KZ w PZ TWD Marbet.
1990–1994 magazynier w PHS Bielsko-Biała, przew. KZ tamże, 1994–1996 fizyczna praca dorywcza w Polsce i Szwecji, 1996–1998 operator maszyn w Bielskiej Fabryce Wyrobów Śrubowych Bispol w Bielsku-Białej, 1998–2000 operator maszyn i urządzeń w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym Prefabet Bielsko-Biała, 2001–2006 pracownik produkcyjny w Przedsiębiorstwie Wielobranżowym Julex w Mazańcowicach k. Bielska-Białej. Od 1 VI 2006 na rencie, od 1 VI 2018 na emeryturze.
Od 1992 członek ogólnopolskiego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego z siedzibą w Katowicach.
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2017), uhonorowany przez WZD Regionu Podbeskidzie tytułem „Zasłużony dla Solidarności Podbeskidzia” (2018).
16 XII 1981–13 IV 1982 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO w Bielsku-Białej w ramach SOR krypt. Zastępcy; do 6 VIII 1985 w ramach KE, do 21 VII 1989 w ramach SOS.
Artur Kasprzykowski