Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Żeliński Jan Tadeusz

Jan Tadeusz Żeliński, ur. 5 III 1931 w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), zm. 23 VI 2007 w Gliwicach. Absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Wydz. Mechaniczno-Energetycznego (1956).

1951–1955 w ZSP, 1951–1957 członek Prezydium AZS przy Politechnice Śląskiej w Gliwicach, 1956–1959 Drużynowy Kręgu Starszoharcerskiego Żagiew przy PŚ, 1956–1980 członek Rady Zakładowej i Prezydium ZNP PŚ.

1956–1996 pracownik naukowy WME PŚ, 1969–1973 kierownik wieczorowego studium dla pracujących WME. 1973 pracownik w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej. 1978–1985 (z przerwą w stanie wojennym) i 1990–1993 w Senacie PŚ.

Od IX 1980 w „S”. Od 15 X 1980 w KZ, od 24 I 1981 przew.; wiosną 1981 współorganizator (wraz z NZS PŚ) spotkań z działaczami KSS KOR, TKN, NOW-ej. 15 XII 1981 zatrzymany, internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, Raciborzu, Jastrzębiu-Szerokiej, Uhercach, Załężu i Łupkowie. 2 XII 1982 zwolniony.

1983–1989 współpracownik Duszpasterstwa Ludzi Pracy Duszpasterstwa Ludzi Pracy Duszpasterstwa Ludzi Pracy, struktury kościelne, faktycznie posiadające charakter stowarzyszeń, których celem było wzmocnienie moralne i rozwój duchowy pracujących, a także pobudzenie ich do aktywności w życiu zawodowym i społecznym. Ich działalność nie zawsze była całkowicie jawna. Pierwsze DLP powstały w 1973, szczególny rozkwit tych struktur, często przy współudziale laikatu, nastąpił w okresie stanu wojennego i delegalizacji „S”, co wynikało z bieżących potrzeb – głównie pomocy internowanym działaczom związku, ale także np. potrzeby wspólnotowości czy dalszego samokształcenia po zawieszeniu działalności kursów organizowanych w ramach tzw. Uniwersytetu Latającego. Zazwyczaj opiekunami duszpasterstw byli księża diecezjalni: proboszczowie albo delegowani do tej pracy wikariusze, np. Jerzy Popiełuszko, który od I 1979 pełnił posługę jako duszpasterz średniego personelu medycznego w archidiecezji warszawskiej. Jednym z prężniej działających DLP kierował w parafii św. Maksymiliana w nowohuckich Mistrzejowicach ks. Kazimierz Jancarz, który organizował tam m.in. czwartkowe Msze za Ojczyznę. Z duszpasterstwem tym był związany ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Często opiekę nad DLP sprawowali także księża zakonnicy. DLP przede wszystkim pogłębiały świadomość chrześcijańską; ich członkowie poznawali katolicką naukę społeczną, papieskie encykliki, aktualności z życia gospodarczego i społecznego. W ramach DLP organizowano od 1982 Ogólnopolską Pielgrzymkę Ludzi Pracy, która w 3. sobotę i niedzielę IX każdego roku wyruszała (i wyrusza) na Jasną Górę. DLP organizowały pielgrzymki także do innych miejsc kultu religijnego. Choć wszystkie one miały charakter religijny, pozwalały zarazem pracownikom, szczególnie tym zrzeszonym w „S”, na zamanifestowanie jedności i starań w walce o wolność, godność człowieka pracy i prawa pracownicze. Przeciwko DLP protestowały niejednokrotnie władze państwowe, traktując ich działalność jako zagrożenie w sferze wpływu na środowiska robotnicze. DLP prowadziły ponadto działalność samokształceniową, budowały poczucie wspólnoty w kręgu wartości chrześcijańskich, wywierały pozytywny wpływ na życie religijne, społeczne, rodzinne, zawodowe i polityczne. przy kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gliwicach; współorganizator kolejnych edycji Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej na terenie Gliwic; współpracownik pisma „Manifestacja Gliwicka” i gliwickiej delegatury RKW „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. II 1988 uczestnik Zgromadzenia Działaczy „S” z Regionu Śląsko-Dąbrowskiego w Łączy k. Gliwic, X i XI 1988 uczestnik dwóch konferencji działaczy NSZZ środowisk akademickich w Gdańsku, II 1989 uczestnik Zgromadzenia Delegatów „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego w Ustroniu. 24 V–10 XI 1989 przew. tymczasowej KZ.

Po 1989 przez 3 kadencje członek Komisji Rewizyjnej, nast. przez 2 kadencje członek KZ „S”.

Członek Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego w Katowicach. 1993–2003 przew. Rektorskiego Zespołu ds. Ustalenia Skutków Stanu Wojennego w PŚ.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1976).

1980–1989 rozpracowywany przez Wydział III/III-1 i Wydział „B” KW MO/WUSW w Katowicach oraz Wydział III/III-1 KM MO/RUSW w Gliwicach w ramach SO krypt. Politechnika i równocześnie w ramach SOS krypt. Osiłek.

Mirosław Sikora

Opcje strony

do góry