Oćwieja Edmund
Edmund Oćwieja, ur. 14 XI 1927 w Bogumiłowicach k. Brzeska. Ukończył Prywatne Męskie Gimnazjum Mechaniczne Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościskach (1946).
1947–1949 w PPS, 1949–1950 w PZPR; w 1957 przew. Rady Robotniczej w Opolskich Zakładach Silników Elektrycznych M-6 w Brzegu.
1946–1947 urzędnik w Stoczni Rzecznej tamże, 1947–1949 zasadnicza służba wojskowa, 1949–1950 ponownie w Stoczni Rzecznej, 1950–1951 ekonomista w Brzeskich Zakładach Przemysłowych, 1951–1966 technik normowania, kierownik, p.o. szefa produkcji, kierownik w OZSE M-6 tamże, 1966–1978 kontroler jakości w Dolnośląskich Zakładach Wytwórczych Aparatury Precyzyjnej A-18 w Ząbkowicach Śląskich Oddział Złoty Stok, 1978–1990 kontroler jakości wyrobów w Fabryce Silników Elektrycznych Besel w Brzegu.
Od IX 1980 w „S”; przew. Komisji Oddziałowej w Dziale Kontroli Jakości, członek KZ.
1982–1989 członek TKZ; 1982 – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 współpracownik Tajnej MKK Ziemi Brzeskiej. 1982–1989 autor (ps. I.A. Kruszyna) w podziemnym piśmie „Prostownik”. 1982–1989 kolporter podziemnych wydawnictw, m.in. pism „Z Dnia na Dzień”, „Prostownik”, „Solidarność Walcząca”, „Region”. 1983–1990 działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Mikołaja w Brzegu, nast. po zmianie afiliacji od 1987 Podwyższenia Krzyża Świętego tamże: współorganizator mszy za Ojczyznę, pielgrzymek na Jasną Górę, do kościoła św. Stanisława Kostki w Warszawie, wykładów i spotkań. 1982–1989 uczestnik spotkań przedstawicieli TMKK w Brzegu z przywódcami RKS Dolny Śląsk i RKW Dolny Śląsk, m.in. w lokalach parafii św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu i konspiracyjnych mieszkaniach. 1989 członek Komitetu Organizacyjnego w Beselu; IV – VI 1989 członek KO w Brzegu.
Od 1991 na emeryturze.
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1964).
Do 25 IV 1987 rozpracowywany przez p. V/p. VI RUSW w Brzegu w ramach SOS krypt. Szakal.