Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/22783,Frankowski-Edward-Marian-ks.html
28.03.2024, 19:47

Frankowski Edward Marian, ks.,

Edward Marian Frankowski, ks., ur. 15 VIII 1937 w Kępie Rzeczyckiej k. Stalowej Woli. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu; święcenia kapłańskie (1961); absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1975), doktorat z socjologii tamże (2005).

1961–1964 wikariusz w parafii Narodzenia NMP w Hyżnem k. Rzeszowa, 1964–1967 Wniebowzięcia NMP w Jaśle; 1967–1975 proboszcz w parafii Matki Bożej Różańcowej w Chyłach (Stalowa Wola-Południe), 1975–1978 św. Floriana w Stalowej Woli, 1978–1992 MBKP tamże.

W I – II i V 1980 zaangażowany w obronę więźnia politycznego Jan Kozłowskiego; sygnatariusz oświadczenia Komitetu na Rzecz Obrony Jana Kozłowskiego (V 1980).

W VIII 1980 wspierał uczestników głodówki w parafii MBKP w Stalowej Woli (Janusz Bazydło, Janusz Krupski, Jan Stepek, Stanisław Sudoł, Marek Zieliński) protestujących na znak solidarność ze strajkującymi robotnikami Wybrzeża; domagających się uwolnienia J. Kozłowskiego oraz wydania pozwoleń na budowę nowych obiektów sakralnych w Stalowej Woli.

 Od IX 1980 wspierał „S”. Inicjator utworzenia filii KUL w Stalowej Woli, 1981 członek Komitetu Organizacyjnego Budowy Filii KUL tamże.

Po 13 XII 1981 organizator pomocy dla internowanych, uwięzionych i ich rodzin; 1982–1989 organizator i celebrans mszy za Ojczyznę; współtwórca Komitetu Pomocy Internowanym i Aresztowanym, Duszpasterstwa Ludzi Pracy Duszpasterstwa Ludzi Pracy Duszpasterstwa Ludzi Pracy, struktury kościelne, faktycznie posiadające charakter stowarzyszeń, których celem było wzmocnienie moralne i rozwój duchowy pracujących, a także pobudzenie ich do aktywności w życiu zawodowym i społecznym. Ich działalność nie zawsze była całkowicie jawna. Pierwsze DLP powstały w 1973, szczególny rozkwit tych struktur, często przy współudziale laikatu, nastąpił w okresie stanu wojennego i delegalizacji „S”, co wynikało z bieżących potrzeb – głównie pomocy internowanym działaczom związku, ale także np. potrzeby wspólnotowości czy dalszego samokształcenia po zawieszeniu działalności kursów organizowanych w ramach tzw. Uniwersytetu Latającego. Zazwyczaj opiekunami duszpasterstw byli księża diecezjalni: proboszczowie albo delegowani do tej pracy wikariusze, np. Jerzy Popiełuszko, który od I 1979 pełnił posługę jako duszpasterz średniego personelu medycznego w archidiecezji warszawskiej. Jednym z prężniej działających DLP kierował w parafii św. Maksymiliana w nowohuckich Mistrzejowicach ks. Kazimierz Jancarz, który organizował tam m.in. czwartkowe Msze za Ojczyznę. Z duszpasterstwem tym był związany ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Często opiekę nad DLP sprawowali także księża zakonnicy. DLP przede wszystkim pogłębiały świadomość chrześcijańską; ich członkowie poznawali katolicką naukę społeczną, papieskie encykliki, aktualności z życia gospodarczego i społecznego. W ramach DLP organizowano od 1982 Ogólnopolską Pielgrzymkę Ludzi Pracy, która w 3. sobotę i niedzielę IX każdego roku wyruszała (i wyrusza) na Jasną Górę. DLP organizowały pielgrzymki także do innych miejsc kultu religijnego. Choć wszystkie one miały charakter religijny, pozwalały zarazem pracownikom, szczególnie tym zrzeszonym w „S”, na zamanifestowanie jedności i starań w walce o wolność, godność człowieka pracy i prawa pracownicze. Przeciwko DLP protestowały niejednokrotnie władze państwowe, traktując ich działalność jako zagrożenie w sferze wpływu na środowiska robotnicze. DLP prowadziły ponadto działalność samokształceniową, budowały poczucie wspólnoty w kręgu wartości chrześcijańskich, wywierały pozytywny wpływ na życie religijne, społeczne, rodzinne, zawodowe i polityczne. przy parafii MBKP w Stalowej Woli; 1983 twórca Duszpasterskiego Ośrodka Kultury Chrześcijańskiej tamże; organizator licznych przedsięwzięć z zakresu kultury niezależnej w Stalowej Woli, m.in. Tygodni Kultury Chrześcijańskiej i Katolickich Dni Społecznych. 1987–1988 współpracownik jawnego Komitetu Założycielskiego „S” Pracowników HSW; 22 VIII – 1 IX 1988 wspierał strajk „S” w HSW, udzielał m.in. pomieszczeń domu katechetycznego na potrzeby zorganizowanej pomocy dla strajkujących, odprawiał msze przed HSW. 5 III 1989 konsekrowany na biskupa pomocniczego diecezji przemyskiej.

1992–2012 bp pomocniczy diecezji sandomierskiej, od 2012 bp senior diecezji sandomierskiej. 1989 współtwórca filii KUL w Stalowej Woli, wykładowca w WSD w Sandomierzu, Wydz. Zamiejscowym Nauk o Społeczeństwie KUL w Stalowej Woli. 1990–1992 inicjator i współtwórca ochronki dla dzieci, domu dla bezdomnych mężczyzn w Rozwadowie, związku dla bezrobotnych. Honorowy członek  „S” (1995). 

Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2017), wyróżniony tytułem Zasłużony dla Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ Solidarność (2008), nagrodą IPN Świadek Historii (2017).

1980–1989 rozpracowywany przez Wydz. IV KW MO/WUSW w Tarnobrzegu/p. IV RUSW w Stalowej Woli w ramach SOR krypt. Czarny.

Ewa Kuberna

Opcje strony