Encyklopedia Solidarności

Roman Jarmuszkiewicz, ur. 28 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1947 w Sieradzu. Ukończył Korespondencyjne LO w Łodzi (1970).

1970–1973 st. referent zaopatrzenia w MPK w Łodzi, 1973–1976 współwłaściciel Zakładu Betoniarskiego w Zduńskiej Woli, 1976–1977 kierowca w Przedsiębiorstwie Geofizyki i Górnictwa Naftowego w Krakowie Grupa nr 2 w Zduńskiej Woli, 1977–1982 st. instruktor zaopatrzenia, kierowca towarowy, nast. kierowca autobusowy w Przedsiębiorstwie PKS w Łodzi Oddział Towarowo-Samochodowy w Zduńskiej Woli.

Od IX 1980 w „S”; przew. Komitetu Założycielskiego, od 1 I 1981 przew. KZ. 16 X 1980 organizator strajku okupacyjnego w zakładzie i uczestnik ogólnokrajowych negocjacji pracowników PKS z przedstawicielem Ministerstwa Komunikacji w Gorzowie Wielkopolskim. X – XII 1980 członek prezydium MKZ Sieradz. Od XII 1980 przew. Delegatury MKZ/ZR Ziemia Łódzka w Zduńskiej Woli. Od VI 1981 delegat na I WZD Regionu Ziemia Łódzka, członek ZR, 30 VII 1981 współorganizator marszu głodowego w Zduńskiej Woli, IX/X 1981 delegat na I KZD. 7 XII 1981 skierował do premiera gen. Wojciecha Jaruzelskiego list zawierający m.in. protest przeciwko planom gospodarczym rządu oraz postulat wolnych wyborów do rad narodowych i Sejmu PRL.

13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Sieradzu, Łowiczu i Kwidzynie (14 VIII 1982 pobity w czasie pacyfikacji protestu więźniów politycznych, od 9 IX 1982 z powodu odniesionych obrażeń przebywał na przepustce w Klinice Neurochirurgii PAN w Warszawie), 17 XI 1982 zwolniony.

Od 1983 r. na emigracji w Szwecji. Od 1990 właściciel firmy w Anderstorp sprzedającej materiały budowlane.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2013).

1981–1989 rozpracowywany przez Wydz. IIIA/Wydz. V/Wydz. II KW MO/WUSW w Sieradzu/p. II RUSW w Zduńskiej Woli w ramach SOS krypt. Wasal.

Andrzej Czyżewski