Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/23335,Makowiecki-Andrzej.html
23.04.2024, 13:09

Makowiecki Andrzej

Andrzej Makowiecki, ur. 26 IX 1944 w Lublinie, zm. 22 III 2016 w Warszawie. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej tamże, Wydz. Aktorskiego (1969) i Wydz. Reżyserii (1978). Aktor, reżyser, pedagog.

30 I 1968 uczestnik manifestacji studenckiej pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Warszawie przeciwko zdjęciu przez cenzurę spektaklu Dziady w reż. Kazimierza Dejmka. III 1968 współorganizator strajku studenckiego w PWST tamże. 1976–1978 wspierał działalność KOR/KSS KOR.

1969–1971 aktor w Teatrze Ziemi Mazowieckiej tamże, 1971–1972 bez stałego zatrudnienia, pracował gościnnie jako aktor teatralny, 1972–1977 aktor w Teatrze Współczesnym w Warszawie, 1977–1978 aktor i reżyser w Teatrze Śląskim w Katowicach, 1979–1984 w Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu, od 1979 wykładowca w PWST tamże.

Od IX 1980 w „S”, współzałożyciel, członek Komitetu Założycielskiego w Teatrze Współczesnym. 1981 członek Regionalnego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania we Wrocławiu.

1982 wydawca, redaktor, drukarz podziemnego pisma „10 Milionów”, 1982–1984 drukarz (z Jerzym Gudejką i Kazimierzem Wysotą) ulotek. 1982–1984 organizator akcji kolportażu ulotek i podziemnych pism w teatrach wrocławskich. 1982–1988 współpracownik Duszpasterstwa Środowisk Twórczych przy kościele św. Marcina we Wrocławiu. 1982–1983 współorganizator (z Bogusławem Kiercem, Andrzejem Wilkiem i Zbigniewem Karneckim) cyklu spotkań z pieśnią patriotyczną dla młodzieży w kościele św. Wojciecha we Wrocławiu. 1982–1987 współpracownik Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy kościele św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu i współautor opraw artystycznych do mszy za Ojczyznę tamże. 1984–1989 działacz Oddziału Komitetu Kultury Niezależnej tamże i łącznik z centralą KKN w Warszawie. 21 VI 1983 reżyser programu artystycznego Pokój Tobie Polsko, Ojczyzno moja…, stanowiącego oprawę mszy papieża Jana Pawła II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. we Wrocławiu-Partynicach. 5 VII 1984 odszedł z Teatru Współczesnego na znak protestu przeciwko zdymisjonowaniu dyr. Kazimierza Brauna, inicjator petycji w jego obronie. 1984–1988 współzałożyciel i członek niezależnej wrocławskiej grupy teatralnej NST (Nie Samym Teatrem): aktor i reżyser spektakli i programów słowno-muzycznych: Epitafium świętemu Kazimierzowi (1984, spektakl wyróżniony przez KKN Nagrodą Kulturalną „S” za rok 1985), Pokój Tobie Polsko, Ojczyzno moja… (1984, wznowienie programu partynickiego), Wyrok na Sierpień (1984), Bądź wierny, idź (1985), Prawdę nosimy w zaciśniętych ustach (1986). 1982–1988 wielokrotnie zatrzymywany (m.in. XII 1984, IX 1985, III 1986). 4 X 1985 zatrzymany prewencyjnie (z B. Kiercem) przed spotkaniem z korespondentami Agencji Reutersa, co skłoniło zagranicznych dziennikarzy do interwencji podczas konferencji prasowej rzecznika rządu Jerzego Urbana.

1989 wykładowca na Uniwersytecie Stanowym New Britain (USA). 1989–1991 przedstawiciel na Polskę Komitetu Pomocy Rolnikom Indywidualnym w New Britain. 18 XII 1989–1990 członek Wrocławskiego KO „S”. Po 1989 praca pedagogiczna: wykładowca PWST we Wrocławiu i edukator twórców teatru amatorskiego. Od 2001 występy m.in. w serialach: Samo życie (2001–2010), Na Wspólnej (2003–2015), Pierwsza miłość (2004–2015), Brzydula (2008–2009), Plebania (2010), Barwy szczęścia (2010–2013), od 2010 na scenach warszawskich: w Eko Teatrze Warszawa, Teatrze Syrena i Teatrze WARSawy.

Reżyser, m.in.: Obora Helmuta Kajzara (Teatr Współczesny we Wrocławiu, 1981), Ksiądz Marek Juliusza Słowackiego (Teatr Współczesny we Wrocławiu, 1983), Ślub Witolda Gombrowicza (Teatr Współczesny we Wrocławiu, 1991). Za spektakl Obora wyróżniony Złotą Statuetką Fredry dla najlepszego spektaklu roku (1982), laureat Nagrody Polcul Foundation (1988).

1984–1988 rozpracowywany przez Wydz. III WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Habit.

Jolanta Kowalska

Opcje strony