Encyklopedia Solidarności Klich Maciej - Biogramy -

Klich Maciej, ur. 28 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1958 w Krakowie, 1976–1977 studia na Wydziale Metalurgii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Absolwent historii na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego (1981). 1981–1984 studia na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej.

1977–1980 współpracownik ROPCiO, kolporter niezależnych wydawnictw. X 1980 współzałożyciel Niezależnego Samorządnego Zrzeszania Studentów na WNS UŚ, nast. inicjator powstawania komitetów założycielskich NZS na innych wydziałach UŚ. X 1980 sekretarz TKZ NSZS UŚ. XI 1980 uczestnik negocjacji z władzami UŚ podczas strajku studenckiego w filii UŚ w Cieszynie. X 1980 – III 1981 wiceprzewodniczący TKZ NZS WNS UŚ. X 1980 inicjator powołania Komisji Porozumiewawczej (KP) organizacji studenckich (SZSP i NZS) na WNS oraz 3 XI 1980 razem z Wojciechem Szaramą (przew. NZS WPiA) ogólnouczelnianej KP. X 1980–IV 1981 sekretarz Międzywydziałowego Komitetu Koordynacyjnego NZS UŚ. XI 1980–II 1981 sekretarz Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego NZS Uczelni Górnego Śląska. 14–16 II 1981 obserwator strajku studenckiego w Łodzi z ramienia MKK NZS UŚ. II–III 1981 łącznik między NZS UŚ a MKZ Katowice. III 1981 członek Wydziałowego Komitetu Strajkowego po wydarzeniach bydgoskich. III–XII 1981 przew. Wydziałowej Komisji Rewizyjnej NZS, IV–XII 1981 przew. Uczelnianej Komisji Rewizyjnej NZS UŚ. V 1981 współzałożyciel Międzyuczelnianego KOWzaP na Śląsku. 1981 członek KPN. 1980-1981 współpracownik Wszechnicy Górnośląskiej ds. organizacyjnych. Członek NZS PŚ. XI–XII 1981 uczestnik okupacyjnego strajku studenckiego na WNS UŚ. Twórca logo NZS na UŚ, druków organizacyjnych i plakatów dla NZS i S.

Po 13 XII 1981 zabezpieczył archiwum NZS UŚ. 13–24 XII 1981 w ukryciu, rozpoczął działalność konspiracyjną. 24 XII 1981 aresztowany, przetrzymywany w areszcie KW MO w Katowicach (pobity podczas zdawania rzeczy do depozytu), internowany w ośrodkach odosobnienia w Jastrzębiu-Szerokiej (od 5 I 1982), Uhercach (od 24 III 1982, 18/19 IV uczestnik buntu internowanych), Rzeszowie-Załężu (od 19 IV 1982, 21–23 IV 1981 pobyt w karcerze)  i Nowym Łupkowie (od 8 VII 1982). Podczas pobytu w ośrodkach internowania wykonał m.in. prawie 70 stempli, którymi podbito blisko 5 tys. kopert, kart i bloczków, kilkanaście szablonów do nadruków, ok. 30 rysunków i rzeźb. 23 VII 1982 zwolniony z internowania. (Stemple, pieczątki obozowe, koperty wystawiane były m.in. na wystawach: „Solidarność 1980–1983” w Chicago, 1983; „Poza cenzurą. Poczta internowanych 1981–1982, w Zabrzu, 1991; koperty – w Ratingen, Niemcy, 2001; w Jastrzębiu Zdroju – wystawa „Miasto pod specjalnym nadzorem: Jastrzębie Zdrój czasu stanu wojennego”, 2006/2007; Jaśle 2008, Raperswil, 2009).

1982–1984 autor pieczątek, ulotek, plakatów, zaproszeń, znaczków, kasowników do znaczków, ilustracji dla organizacji konspiracyjnych w woj. katowickim (m.in. podziemnego NZS, Miejskiego Komitetu Oporu w Siemianowicach, KPN), uczestnik i organizator działań podziemnego NZS UŚ i PŚ, współpracownik MKO w Siemianowicach (m.in. autor tekstów do pisma „Viktoria”, zajmował się nagrywaniem audycji Radia „Solidarność” MKO, potem jako Radio „S” RKW Górnego Śląska), drukarz i kolporter niezależnych wydawnictw oraz nagrań. V 1983 przesłuchiwany w KM MO w Katowicach.

Od V 1984 w Szwecji. Przebywał m.in. w Oxelösund, Järfälla, Sztokholmie. Jeden z organizatorów pomocy dla represjonowanych członków „S” i NZS z woj. katowickiego m.in. w ramach tzw. Składki Górnośląskiej. 1986–1994 wspomagał organizowanie transportów pomocy medycznej (w ramach akcji Medyczne Wsparcie dla Polski, do 1989 kilkadziesiąt transportów) oraz indywidualną pomoc dla najbardziej poszkodowanych i więzionych. 1986–1989 organizator wysyłki niezależnych wydawnictw do Polski.

V 1986 jeden z założycieli Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami kraju – Okręg Szwecja, organizator prac, sponsor, sekretarz i grafik ZHP (m.in. projekt logo, znaków graficznych i sztandaru ZHP Okręgu Szwecja). 1987–1998 współpracownik, redaktor graficzny i wydawca pisma „Miljösambandet”, współpracownik Szwedzko-Polskiego Towarzystwa Ochrony Środowiska (Svensk-Polska Miljöförening). 1991–2014 jeden z organizatorów, sekretarz, doradca i grafik Niezależnego Hufca Harcerstwa Polskiego "LS-Kaszuby" w Szwecji, redaktor techniczny i grafik kwartalnika hufca „Czuwaj!”. 1992–2001 pomoc w organizacji i sponsoring Międzynarodowych Harcerskich Obozów Integracyjnych, 1994–1998 sponsor pomocy charytatywnej dla dzieci polskich z Litwy na Międzynarodowych Obozach Letnich. 1997–2014 współorganizator charytatywnych Koncertów Muzyki Poważnej „Dzieci Dzieciom” (2000–2014 oficjalny sponsor koncertów). 1998–2006 współpracownik Towarzystwa Szwedzko-Polskiego. 2000–2001 udział w budowie Pomnika Katyńskiego w Sztokholmie. Sponsor polonijnych inicjatyw w Sztokholmie, twórca portali internetowych dla Biblioteki Polskiej OPON (Ośrodek Polskich Organizacji Niepodległościowych), Związku Polek w Szwecji, Szkoły Polskiej w Sztokholmie. Projektant kilkunastu okładek do książek autorów polonijnych wydanych w Szwecji i Polsce, recenzent i analityk tekstów publicystycznych. Od 1990 członek Stowarzyszenia  Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

1988–2021 prowadził przedsiębiorstwo reklamowo-graficzne. 1998–2012 prowadził firmę w zakresie budowy, serwisowania, oprogramowania i oprzyrządowania komputerów PC i serwerów. Od 2010 pracownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Sztokholmie.

Jest autorem wielu publikacji i esejów o charakterze historycznym oraz wydanej przez IPN książki Niepokorny. Historia lat 1976–1989, Katowice-Warszawa 2018.

Odznaczony Srebrnym (1995) i Złotym (2005) Krzyżem Zasługi,  Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej (2011), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), orderem Pro Patria (2020), Odznaczony przez szefa UdsKiOR odznaką honorową Za zasługi dla niepodległości 1956–1989 (2018).

Tomasz Kurpierz

Tomasz Kurpierz