Zdunowski Zbigniew Czesław
Zdunowski Zbigniew Czesław, ur. 23
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1955 w Łodzi. Ukończył XXIX LO tamże (1974). Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, Wydz. Prawa i Administracji (1979) oraz Wydz. Filozoficzno-Historycznego (2000).
1970–1974 w ZHP.
1974–1990 uczestnik DA Węzeł. Od 1977 współpracownik ROPCiO (w tym B. Czumy i A. Woźnickiego), drukarz (1 nr) i kolporter niezależnego pisma „Opinia” w środowisku studentów UŁ, zaangażowany w druk i kolportaż niezależnego pisma „Ruch Związkowy”. 1978 uczestnik spotkań organizowanych przez KIK w Łodzi, 1978–1980 przez Klub Swobodnej Dyskusji (w Punkcie Konsultacyjno-Informacyjnym mieszczącym się w mieszkaniu B. Czumy), 1979 przez Klub Dyskusyjny Ruchu Młodej Polski (w mieszkaniu J. Bartyzela), 1980–1981 przez Klub Pax, 1979–1981 Wolnej Wszechnicy Pracowniczej JDA przy kościele Najświętszego Imienia Jezus (oo. Jezuitów) tamże. 27 I 1980 kolporter ulotek z protestem przeciw budowie trasy szybkiego ruchu w okolicach Częstochowy, 23 III 1980 ulotek wzywających do bojkotu wyborów do Sejmu PRL. IV–VIII 1980 kurator ds. nieletnich przy Sądzie Rejonowym w Łodzi, zwolniony ze stanowiska w wyniku działań SB. 1980–1981 st. referent ds. organizacyjnych w Okręgowym Zarządzie Działalności Gospodarczej PZMot w Łodzi. 1980–1981 członek Rady Inspektorialnej ds. Rodziny Salezjańskiej. X 1980–1981 współredaktor (z T. Pietruchą) niezależnego pisma „Sygnały. Nieregularny Biuletyn Duszpasterstwa Akademickiego Węzeł” (od nr. 2 ukazywało się jako „Exodus. Pismo Studentów Katolickich”). 3 X 1980 uczestnik spotkania w PWSFTviT ws. powołania niezależnej organizacji studenckiej w Łodzi.
Od 1980 w NZS UŁ, m.in. od 21 X 1980 członek Tymczasowego Komitetu Założycielskiego. I 1981 uczestnik obrad Studenckiego Komitetu Jedności UŁ, I–II 1981 wspierał strajk studencki w Łodzi (m.in. obserwator negocjacji MKP z MK prowadzonych w gmachu Wydz. Filologicznego UŁ). 17 V 1981 uczestnik tzw. marszu pokoju zorganizowanego przez NZS UŁ i NZS PŁ w proteście przeciw zamachowi na papieża Jana Pawła II. Od XI 1980 w „S”. 17 XII 1981 pod groźbą internowania podpisał oświadczenie o przestrzeganiu porządku prawnego w PRL, jednocześnie odmawiając współpracy z SB. I–VI 1982 ponownie bezskutecznie nakłaniany do nawiązania współpracy z SB (o przebiegu rozmów informował ks. Józefa Pietrusika SDB z DA Węzeł).
1984–1987 instruktor kulturalno-oświatowy w Klubie MPiK w Łodzi. 1987–2020 nauczyciel filozofii i etyki w IV LO tamże (okresowo w innych szkołach). 1986–1987 współorganizator (z T. Pietruchą) konwersatorium „Religia – Filozofia – Nauka”, których owocem była publikacja Religia, nauka, światopogląd przekazana do wręczenia Janowi Pawłowi II podczas wizyty duszpasterskiej w Łodzi (13 VI 1987). 1987–1990 współorganizator (z T. Pietruchą) Forum Dyskusyjnego Meritum, w którym wzięli udział wybitni przedstawiciele niezależnego życia umysłowego, naukowego, dziennikarze i artyści. 2003–2020 założyciel i opiekun naukowy międzyszkolnej Młodzieżowej Akademii Filozoficznej w Łodzi, 2005–2006 redaktor działu Bioetyka w serwisie www.biotechnologia.com.pl. Od 2000 członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego (Sekcja Dydaktyki Filozofii), 2003–2020 lider zespołu zadaniowego w dziedzinie edukacji filozoficznej w Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego. Od 2020 na emeryturze.
Autor programów nauczania Filozofia z elementami nauki o państwie i prawie (1994) do liceum oraz Program edukacji filozoficznej dla uczniów klas gimnazjalnych (1999).
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2007) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2017).
1978–1981 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Łodzi w ramach SOR krypt. Okularnik; 1982 przez Wydz. III KW MO tamże w ramach KE krypt. Exodus; od 1982 przez Wydz. IV KW MO tamże w ramach SO krypt. Wierni.
Sebastian Pilarski