Czachor Magdalena
Czachor Magdalena (z d. Kowalska), ur. 16 VI 1961 w Gdańsku. Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Gdańskim.
W VIII 1980 jedna z delegatek Biblioteki UG do Stoczni Gdańskiej w trakcie strajku, etatowa sekretarka KZ „S” na UG (I–V 1981). Od 1980 w NZS – zajmowała się gł. kolportażem i łącznością. Uczestniczka strajków okupacyjnych na UG 17 XI – 12 XII 1981 i 14–15 XII 1981, uczestniczka akcji ukrycia elektrycznego powielacza białkowego NZS i zapasu papieru oraz matryc. W pierwszym tygodniu stanu wojennego z przyszłym mężem Markiem Czachorem pełniła rolę łączniczki m.in. pomiędzy WSM, UG, PG, Anną Walentynowicz i in., a także drukarnią. Zatrzymana z 6 osobami (w tym z Ewą Kubasiewicz) 20 XII 1981 w trakcie spotkania działaczy „S” i studentów przy ul. Lubawskiej w Gdyni i oskarżona o działalność związkową w „S”, organizowanie strajku na UG, rozpowszechnianie ulotek, plakatów, dokumentów o treści antypaństwowej. W wyniku strategii zastosowanej przez obronę skierowana na badania psychiatryczne, podczas których postawiono diagnozę o „czasowej niepoczytalności”. Dzięki temu wyłączono ją ze śledztwa, a 17 III 1982 Prokuratura Marynarki Wojennej umorzyła sprawę. Po wyjściu z więzienia zaangażowana w druk i kolportaż bibuły, uczestniczka akcji, m.in. wydobycia ze schowka na UG ukrytych w czasie strajku wydawnictw niezależnych. Od końca 1982 zaangażowana w druk pisma „sKORpion”, II 1984 współorganizatorka druku pierwszego nr. „Ziemi Gdańskiej”.
Od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1984 współpracownica SW. Od pocz. brała udział w wydawaniu „Biuletynu Solidarności Walczącej Oddziału Trójmiasto” – przepisywała teksty na maszynie, przekazywała je między redakcją a drukarnią, a po śmierci ojca, Stanisława Kowalskiego 1987, przejęła z mężem i Zbigniewem Mielewczykiem redagowanie tytułu (publikowała pod pseudonimami, np.: Jakub Puchatek, Małgorzata Czarnota, H.S.). 1984–1988 uczestniczka modlitw w Kościele Mariackim w Gdańsku w obronie aresztowanych i uwięzionych, była ostatnią osobą prowadzącą te modlitwy. 20–30 V 1985 współorganizatorka na UG oraz na AMG (w ramach duszpasterstwa) cyklu 10 otwartych wykładów filozofa Wojciecha Chudego pt. Człowiek w wymiarach prawdy i wolności, które były kontynuacją spotkań z V 1981. 1988 uczestniczyła w akcji SW „Żołnierz Solidarny”, organizowanej z LDPN, adresowanej do żołnierzy LWP. II poł. lat 80. w zw. z odmową służby wojskowej przez swojego męża współpracowała z Ruchem Wolność i Pokój oraz francuskim ruchem MAN (Mouvement pour une alternative non-violente), wspierającym opozycję w PRL. Zaangażowana w protest przeciwko budowie Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu, m.in. XII 1989 współorganizowała pikietę na dworcu Gdynia Główna, zbierając podpisy. Należy do Klubu Wysokogórskiego „Trójmiasto”, od 2007 w Oddziałowym Biurze Lustracyjnym IPN w Gdańsku.
Odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności, Srebrnym Krzyżem Zasługi (2015) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2019).