Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Maciejewski Tadeusz Jarosław

Jarosław Tadeusz Maciejewski, ur. 23 XII 1924 w Poznaniu, zm. 28 X 1987 tamże. Absolwent Uniwersytetu Poznańskiego, Wydz. Humanistyczny (1950), doktorat z filologii polskiej (1960), dr hab. (1960), doc. (1961), prof. nadzw. (1973). Członek Związku Nauczycielstwa Polskiego.

1948–1962 współpracownik Instytutu Badań Literackich PAN i współredaktor „Nowego Korbuta”, 1950–1953 asystent, 1954– 1961 adiunkt, 1961–1974 docent przy Katedrze Historii Literatury Polskiej UAM. 1964–1987 kierownik Zakładu Historii Literatury Polskiej XIX w.: 1962–1965 prodziekan Wydz. Filologicznego; 1969–1974 kierownik Zakładu Historii Literatury Polskiej w In­stytucie Filologii Polskiej UAM; 1974–1981 dyr. Instytutu Filolo­gii Polskiej UAM.

Od 1957 członek Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzy­stwa Przyjaciół Nauk, Rady Naukowej Instytutu Badań Literac­kich PAN, Komitetu Nauk o Literaturze PAN, Komitetu Redakcyj­nego „Archiwum Literackiego”. 1974–1987 kierownik Pracowni „Nowego Korbuta”.

1956 publicznie obarczył winą Wojewódzki Urząd ds. Bezpie­czeństwa Publicznego w Poznaniu za tragiczne zajścia w czasie Po­znańskiego Czerwca 1956. 1956–1957 autor art. w piśmie „Wyboje”.

1976–1979 autor i sygnatariusz petycji wydawanych przez KOR/KSS „KOR”, opiekun studentów zaangażowanych w działal­ność SKS. 1978–1980 występował o przywrócenie do pracy w In­stytucie Filologii Polskiej dr. Stanisława Barańczaka; I–II 1978 przygotował, kolportował i zbierał podpisy pod listami do Rektora UAM oraz do Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki wyrażający sprzeciw wobec zwolnienia Barańczaka; VIII 1980 sy­gnatariusz listu popierającego strajkujących stoczniowców przy­gotowanego przez poznański SKS i KSS „KOR”.

Od 1980 w Uniwersyteckim NSZZ/„S” UAM. 1981 współ­autor (z Zofią Trojanowicz), redaktor opracowania o proteście robotników w VI 1956 Poznański Czerwiec 1956. 1 V 1981 wy­głosił prelekcję Czerwiec Poznański po 25 latach na inauguracji Wszechnicy Robotniczej „S” – Region Wielkopolska. 14 V 1981 – 20 I 1982 prorektor ds. studenckich UAM, odwołany z funkcji po ogłoszeniu stanu wojennego decyzją ministra rządu Wojciecha Jaruzelskiego.

1981–1982 wspierał działalność NZS-u na terenie uczelni i po­pierał inicjatywy jego członków. IX 1981 uczestnik I tury I KZD „S” w Gdańsku. 1981–1987 wygłaszał w poznańskich kościołach prelekcje i odczyty nt. Czerwca 1956, kontynuował działalność w strukturach „S”, współorganizator Dni Kultury Chrześcijańskiej.

Autor publikacji poświęconym literaturze i wielkim pisarzom XIX w.: Słowacki w Wielkopolsce. Szkice i materiały (1955), Kordian. Dramatyczna trylogia (1961), Trzy szkice romantycz­ne. O „Dziadach”, „Balladynie”, Epilogu „Pana Tadeusza” (1967), Mickiewicza wielkopolskie drogi (1972), Karol Wojtyła i Jan Pa­weł II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. wobec literatury (1983), Teatry poznańskie w latach pano­wania króla Stanisława Augusta (1986).

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976), Krzyżem Wolności i Solidarności (2019).

23 I 1978 – 25 X 1979 rozpracowywany przez sekcję III Wydz. III KWMO w Poznaniu w ramach SOS krypt. Atol; 21 XII 1982 – 11 VII 1983 przez sekcję III Wydz. III-1 KWMO w ramach SOS Uzdrowiciele, 14 III 1987 – 7 XII 1987 w ramach KE krypt. Profe­sor.

Joanna Napierała

Opcje strony

do góry