Encyklopedia Solidarności

„Biuletyn Informacyjny Ziemi Kraśnickiej «Solidarność»”, wydawany V 1982 – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1983.

Przy winiecie przybijano pieczątkę z napisem „Solidarność”. Motto: „Ojczyznę, wolność, racz nam wrócić Panie!”. W stopce: „Redakcja Kraśnickiej Solidarności Podziemnej”.

Ukazało się 14 nr. o obj. 3-5 s. w formacie A4, drukowanych na powielaczu w nakładzie 200-600 egz.; wychodziło nieregularnie.

W redakcji: pocz. Jerzy Kata (inicjator i główny redaktor, wiceprzew. Zarządu Oddziału „S” Ziemia Puławska odpowiedzialny za prasę związkową), nast. Mieczysław Łazarz (od VIII 1982, przewodniczący ZO „S” Ziemia Kraśnicka i, po zwolnieniu z internowania, Komisji Koordynacyjnej „S” w Kraśniku). Druk: Robert Janusz Brzózka na terenie swojego gospodarstwa we wsi Góry (gm. Urzędów) k. Kraśnika z M. Łazarzem i Stanisławem Strawą. Matryce białkowe w mieszkaniu Jana Rozenbajgera w Kraśniku, nast.  w mieszkaniu Jadwigi Kaczmarczyk w Urzędowie (wpisywała Krystyna Łazarz - żona M. Łazarza).

Zamieszczano oświadczenia podziemnych władz krajowych, informacje i komentarze dot. bieżącej sytuacji w kraju oraz materiały historyczne nawiązujące do rocznic. Wydano dodatek nadzwyczajny do nr. 7, o obj. 2 s., z „Oświadczeniem Regionalnej Komisji Koordynacyjnej NSZZ «Solidarność» Regionu Środkowo-Wschodniego w zw. z tzw. zniesieniem stanu wojennego z dn. 22 lipca 1983”.

Kolportaż na terenie Kraśnika, głównie w Fabryce Łożysk Tocznych; organizował: M. Łazarz.

1984-1987 podejmowano próby kontynuacji pisma w postaci przeważnie nienumerowanych wydań, o przypadkowo modyfikowanym tytule, najczęściej z charakterystyczną pieczątką „Solidarność” z lat 1982-1983 przy winiecie tytułowej, w stopce zwykle „Drukarnia Polowa im. J. Widerlika” (pochodzący z Kraśnika stoczniowiec zastrzelony w XII 1970 w Gdańsku), o obj. 1-2 s., w formacie A4, drukowanych na powielaczu gł. przez Dariusza (syn) i Zbigniewa (ojciec) Dłużniewskich we własnym mieszkaniu w Kraśniku. Między innymi w 1984 ukazał się „Biuletyn Informacyjny TZO NSZZ «Solidarność» Ziemi Kraśnickiej” nr 2/84 (bez charakterystycznej pieczątki „Solidarność” w winiecie tytułowej); 1985 co najmniej cztery nienumerowane wydania (m.in. II, IV, VI i XII; nr z IV 1985 jako „Informator NSZZ «Solidarność» Ziemi Kraśnickiej”, bez pieczątki „Solidarność” w winiecie tytułowej); w 1986 co najmniej dwa wydania (m.in. IV i V; nr z IV 1986 bez pieczątki „Solidarność” w winiecie tytułowej); I 1987 najprawdopodobniej ostatni numer.

Marcin Dąbrowski