Drużyny Czarnej Trzynastki
Drużyny Czarnej Trzynastki. W 1979 Wojciech Ślęk założył w SP nr 23 w Toruniu drużynę harcerską Czarna Trzynastka, im. Zawiszy Czarnego. Drugą drużynę zorganizował w 1980 w SP nr 8, a jej prowadzenie wkrótce przejął Jacek Podolski. Obie drużyny prowadzone były w duchu przedwojennego harcerstwa, propagując jego ideały i odwołując się do Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego z 1936. Zarówno W. Ślęk, jak i J. Podolski związali się z powstałym w ramach ZHP w 1980 Kręgiem Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego. Drużyny Czarnej Trzynastki szybko rozwinęły się w szczep, skupiający ponad 200 dzieci, wydawały także w maszynopisie własne pismo „Czarna Chusta”. Po 13 XII 1981 wśród harcerzy Czarnej Trzynastki kolportowano wydawnictwa niezależne, brali też oni udział w rozrzucaniu ulotek. Łącznikiem pomiędzy Czarnym Kręgiem a RKW był Jacek Kalas. 15 IX 1982 Krąg Instruktorów Harcerskich w obawie przed represjami ogłosił samorozwiązanie, jednak instruktorzy działali nadal. W V 1983 zorganizowano Białą Służbę, obsługującą w Częstochowie pielgrzymkę Jana Pawła II. Pielgrzymkę miał poprzedzić zlot w Cierpicach k. Torunia w dn. 28-29 V 1983, ale SB przy poparciu Komendy Chorągwi uniemożliwiła jego zorganizowanie. Mimo zatrzymania najaktywniejszych instruktorów Biała Służba pełniła swe obowiązki podczas pielgrzymki. Od 1983 X w kościele p.w. Matki Boskiej Zwycięskiej odbywały się msze św. i spotkania harcerzy, prowadzone przez ks. Stanisława Kardasza i Andrzeja Piesika. Za organizację tych spotkań grono instruktorskie Czarnej Trzynastki postawiono przed komisją dyscyplinarną w ZHP, drużynę usunięto z SP nr 8, a w XII 1983 – rozwiązano. Odtąd w ZHP funkcjonował jedynie Krąg Instruktorski Czarnej Trzynastki (tzw. Czarny Krąg). Jego uczestnicy spotykali się od 1984 w kościele oo. Jezuitów, w 1985 wydawali wraz ze starszymi harcerzami pismo „Nasz Ślad” (7 nr-ów). 28 V 1986 Rada Hufca ZHP Toruń rozwiązała Krąg Instruktorski. Jego aktywiści odwołali się od tej decyzji do Komendy Głównej ZHP, która – po wysłuchaniu sprawozdania specjalnie powołanej komisji – utrzymała tę decyzję w mocy. Instruktorzy wydali oświadczenie, w którym przedstawiali cele swojej pracy i krytykowali upolitycznienie harcerstwa oraz ingerencję SB w jego prace. 27 XI 1986 J. Podolski wydał rozkaz ostatecznie rozwiązujący Czarną Trzynastkę. Jej aktywiści zaczęli tworzyć niezależne harcerstwo, umundurowaniem i symboliką odbiegające od oficjalnego.