Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13339,Dwunastka.html
28.03.2024, 20:09

Dwunastka

Dwunastka, nieformalna studencka grupa samorządowa działająca na Uniwersytecie Wrocławskim 1986–1989. Powstała w następstwie zmian w ustawie o szkolnictwie wyższym z 1985, które pozbawiły studentów wpływu na życie uczelni. Uczestnicy Dwunastki związani byli z organizacjami i ruchami opozycyjnymi, kulturą niezależną i podziemnym ruchem wydawniczym.

Nazwa grupy utworzona została od liczby studentów, którzy w X 1986 podpisali list otwarty do rektora UWr: Krzysztof Albin, Tomasz Bolanowski, Zuzanna Dąbrowska, Dariusz Derda, Henryk Feliks, Krzysztof Jakubczak, Paweł Kocięba-Żabski, Radosław Molendowicz, Jarosław Obremski, Piotr Pawełczyk, Paweł Skudlarski i Tomasz Szaynok. Sygnatariusze listu protestowali przeciwko zakazowi organizacji imprez w akademikach, zwłaszcza w Domu Studenckim Wagant, w którym odbywały się wystawy, spotkania teatralne oraz festiwale piosenki kabaretowej i studenckiej. Postulowali także przywrócenie samorządu studenckiego w kształcie sprzed nowelizacji ustawy. Faktycznie z Dwunastką związanych było więcej osób, m.in. Grzegorz Roman, Paweł Kasprzak, Wojciech Hann, Paweł Skrzywanek, Anna Szyba.

Pocz. grupa dążyła do legalizacji działalności na UWr. po odmowie ze strony władz uczelni przyjęła taktykę działania metodą faktów dokonanych. Dwunastka nieformalnie zajmowała się problemami dydaktyki, kultury studenckiej i sprawami socjalnymi, prowadziła działania quasi samorządowe, wypełniające lukę po faktycznym samorządzie studenckim. Przeprowadzono tzw. przegląd dydaktyki, sporządzono raporty o regulaminie studiów, stanie akademików, pomocy stypendialnej i aktualnej sytuacji klubów studenckich. W Domu Studenckim Wagant odbywały się spotkania dyskusyjne dot. problemów studenckiej samorządności. Dwunastka prowadziła działania jawne i informowała o nich władze uczelni. Z inicjatywy P. Pawełczyka w 1987 powstała Rada Osiedla Domów Studenckich, która stała się jedyną legalnie funkcjonującą strukturą samorządową na UWr. W 1988 członkowie Dwunastki uczestniczyli w zjazdach studenckich grup samorządowych w Warszawie i Krakowie, współorganizowali obchody rocznicy Marca 1968 na UWr. a 21 IV 1988 – 1989 angażowali się w działania zmierzające do legalizacji NZS. Ostatnią inicjatywą firmowaną przez Dwunastkę było powołanie Porozumienia Uczelni Wrocławskich 16–17 V 1988. W roku akademickim 1988/1989 członkowie Dwunastki weszli w skład komisji ds. samorządu studenckiego, a nast. zaangażowali się w wybory do nowego samorządu.

Członkowie Dwunastki byli organizatorami kilku akcji happeningowych we Wrocławiu. Pierwsza, „Fredruś”, została zorganizowana przed formalnym powstaniem grupy – V 1986. Kolejne – III 1987 – „Rajd na Ślężę” oraz 1 IV 1987 „Przejęcie władzy na Uniwersytecie”.

Ewa Chabros

Opcje strony