Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13428,Glodowka-rolnikow-z-NSZZ-Solidarnosc-Chlopska-w-Swidnicy.html
29.03.2024, 12:54

Głodówka rolników z Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność Chłopska” w Świdnicy

Głodówka rolników z Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność Chłopska” w Świdnicy, rozpoczęła się 27 I 1981 o godz. 11.00 w kościele św. Józefa w Świdnicy, a zakończyła 10 II 1981 w Okręgowym Szpitalu Kolejowym we Wrocławiu przy ul. Wiśniowej. 15 rolników zamierzało pocz. prowadzić ją w kościele św. Stanisława i św. Wacława. Gdy jednak okazało się, że było w nim zbyt zimno, udali się do kościoła św. Józefa. W salce parafialnej przy kościele protest głodowy prowadziło ostatecznie 11 osób: Stanisław Helski (przew. Komitetu Założycielskiego „S” Chłopska Woj. Wałbrzyskiego), Jan Bajtek, Zdzisław Fedorowicz, Kazimierz Jarosz, Władysław Kopiec, Stefan Kucharczyk, Paweł Mazurek, Mieczysław Mróz, Zygmunt Puchalski, Tomasz Susłowski i Stanisław Wieczorek. Rzecznikiem głodujących był Adam Konopacki.

W kraju trwała walka o rejestrację zw. zaw. rolników. Od prawie mies. strajkowali rolnicy w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. W tę walkę włączyli się głodujący w Świdnicy żądając: zniesienia zapisu cenzury na informacje o niezależnych związkach chłopskich, rejestracji niezależnych zw. zaw. rolników, zaprzestania popierania Związku Kółek Rolniczych (kontrolowanych przez władze) i pełnej realizacji porozumień społecznych. Głodujący mieli nadzieję, że zapowiedziana na 10 II 1981 rozprawa w Sądzie Najwyższym ws. rejestracji NSZZ Rolników „S” Wiejska w sposób naturalny zakończy strajk.

29 I 1981 na zjeździe „S” Chłopskiej w Bydgoszczy A. Konopacki został wybrany do składu tymczasowych władz tego związku. Członkowie MKZ w Wałbrzychu byli nieprzychylnie nastawieni do protestu. Głodujący byli członkami „S” Chłopskiej, a nie „S” Wiejskiej którą wspierał MKZ. Szczególnie aktywnym przeciwnikiem był sekretarz wałbrzyskiego MKZ, Janusz Biliński, a także Lidia Łukasik, Jerzy Jacek Pilchowski i Franciszek Gostomczyk. 29 I 1981 zebranie delegatów MKZ w Wałbrzychu wydał oświadczenie, w którym prosił protestujących „o natychmiastowe przerwanie głodówki i udanie się do gmachu WRZZ w Rzeszowie (miejsca gdzie trwał protest rolników). 30 I 1981 MKZ w porozumieniu z wojewodą wałbrzyskim zaproponował głodującym transport helikopterem do Rzeszowa. Tego dnia w kościele św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy odbyły się dwie msze św. w intencji głodujących. Przed wieczorną mszą MKZ rozdawał apel wzywający do spokoju.

Tymczasem dzięki głodówce, o sprawie rejestracji związku zawodowego rolników pisała prasa całego świata (m.in. „The New York Times” z 28 I 1981). Protestujący byli masowo odwiedzani, otrzymywali deklaracje poparcia. Do protestu próbowało się przyłączyć kilkanaście osób, jednak nie pozwoliły na to warunki lokalowe.

1 II 1981 odbyła się konferencja prasowa głodujących, na której poinformowano o genezie ruchu chłopskiego i o różnicy między „S” Chłopską i „S” Wiejską. Polegały one głównie, oprócz kwestii personalnych i odwoływania się do różnych tradycji ruchu ludowego, także na stosunku do bieżących spraw jak kierownicza rola PZPR, przyszłego miejsca spółdzielni produkcyjnych i PGR czy członkostwa w związkach pracowników rolnych. Okupujący siedzibę WRZZ w Rzeszowie, którzy od pocz. wspierali głodówkę, poprosili głodujących – poprzez A. Konopackiego – by we wspólnym interesie wytrzymali jak najdłużej. 2 II 1981 w komunikacie rzecznika podano, że liczba głodujących w kościele zmniejszyła się o 2 osoby, które w skutek wyczerpania zostały przewiezione do szpitala w Świdnicy. W kolejnych dniach do szpitala byli przewożeni następni uczestnicy głodówki. 6 II 1981 ostatnich 4 głodujących (w 11 dniu głodówki) zostało przewiezionych do Okręgowego Szpitala Kolejowego we Wrocławiu. Na budynku szpitala we Wrocławiu witało ich hasło: „Rząd popiera farmerów amerykańskich, my »Solidarność Chłopską«” (Polska wskutek błędnej polityki rolnej zmuszona była kupować zboże w USA). Nie naciskani już przez MKZ w Wałbrzychu ani personel szpitala jak w Świdnicy, ostatni głodujący (S. Helski, J. Bajtek, Z. Puchalski i S. Wieczorek) wytrzymali do momentu rozprawy w SN o rejestrację czyli w sumie 15 dni.

10 II 1981 SN odmówił rejestracji NSZZR „S” Wiejskiej. W trakcie trwania głodówki pisała o niej także prasa reżimowa np. „Gazeta Robotnicza” i „Trybuna Ludu” i kilkakrotnie wspomniał Dziennik Telewizyjny. Protestujący otrzymali tysiące telegramów wsparcia od rolników.

Józef Baran

Opcje strony