Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13469,Grot.html
20.04.2024, 03:06

Grot

"Grot", pismo TKZ „S” Stoczniowców, od nr. 47. (z 15 X 1985) również Rady Koordynacyjnej „S” (tytuł nawiązywał do ps. dowódcy AK), wydawane 19 VIII 1983 – 2 V 1989 w Szczecinie. W 1983 podtytuł: „Pismo NSZZ «Solidarność» Stoczniowców”; w nr. 50. (z 13 XII 1985) napisano: „Dążymy do celów, które bliskie były gen. Roweckiemu. Nazwą pisma dajemy jednocześnie wyraz pamięci o nim”.

Ukazało się 105 nr.; początkowo wychodziło co 2 tyg., o obj. 2 s., drukowane ze słabo czytelnych matryc białkowych w nakł. 800 egz.; od nr. 7. o obj. 4 s., drukowane techniką sitodruku, ilustr.; od jesieni 1985 miesięcznik o ciągłej numeracji w formacie A5, w nakł. 1,5-2,5 tys. egz.; od 1988 – 3,5 tys. egz.; druk w mieszkaniach prywatnych w Szczecinie. Nr z 6 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1984 to wydanie specjalne poświęcone zmarłemu Krzysztofowi Kubickiemu; do nr. 15/25 (z 26 X 1984) dołączono mapkę Cmentarza Centralnego w Szczecinie z zaznaczonymi grobami zmarłych zasłużonych dla „S”, także poległych w 1970, oraz listą ich nazwisk; do nr. 49. (z 23 XI 1985) dodatek z Apelem 77.

W składzie zespołu: Tomasz Wyrzykowski, Władysław Dziczek (pracownik stoczni, reporter, drukarz, organizator kolportażu) i Longin Komołowski (stoczniowiec, w 1984 członek Rady Koordynacyjnej „S” Regionu Pomorze Zachodnie) – obaj wydawali pismo jeszcze w stanie wojennym, Andrzej Milczanowski (autor komunikatów i odezw Rady Koordynacyjnej „S” oraz artykułów, m.in. nt. tworzenia Komitetów Zakładowych „S” i pluralizmu związkowego), Kazimierz Janicki (klisze); współpracownicy (publicyści, drukarze, kolporterzy): Barbara Prochor, Teresa Kosiak, Roman Kaźmierczak, Jerzy Wysocki, Jerzy Gocek, Stanisław Golemba, Wojciech Kupś, Ryszard Słonina, Stanisław Janowski, Marcin Wyrzykowski, Henryk Fisz, K. Janicki, Józef Swat, Jan Kot, Andrzej Markowski, Józef Sieniawski, Zygmunt Sroczyński, Apolinary Bania, Władysław Starosta, Czesław Węgorowski, Józef Solka, Piotr Jarecki, Zdzisław Gołębiewski, Adam Wiśniowiecki, Janina Wiśniowiecka, K. Kubicki, Halina Kubicka, Henryk Gulbiński, Anna Zarzycka, Wacław Zarzycki, Władysław Zarzycki, Andrzej Antosiewicz, Wiesław Milewski.

Poruszano problemy głównie pracowników Stoczni (np. dyskusja dot. zwolnienia pracowników po strajku z XII 1981), piętnowano osoby dostarczające informacji władzom, dopuszczające się nadużyć w Stoczni, zamieszczano potwierdzenia wpłat na działalność pomocową i związkową. Osobne nr. poświęcono współpracy „S” z włoskimi i francuskimi związkami zawodowymi. Publikowano wszystkie odezwy i komunikaty TKK i KKW. Pismo jako jedno z pierwszych wyszło z inicjatywą rozwijania pluralizmu związkowego.

Kolportowane głównie w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego, ale także na terenie miasta i regionu.

 

Lidia Mrozowska

Opcje strony