Hasła rzeczowe

Konferencja związkowa Praca ludzka w Lublinie

"Konferencja związkowa Praca Praca „Praca”, pismo wydawane X 1986 – 1989 przez Duszpasterstwo Ludzi Pracy Archidiecezji Warszawskiej. ludzka w Lublinie". Ogólnopolska konferencja pt. „Praca ludzka”, zorganizowana w Lublinie 13-15 IX 1981 przez Ośrodek Badań Społecznych przy Zarządzie Regionu Środkowo-Wschodniego, wspólnie z Komisją Zakładową UMCS. Jej celem było wypracowanie koncepcji pracy, odpowiadającej zasadom ideowym NSZZ „Solidarność”, a jednocześnie społecznym oczekiwaniom respektowania sprawiedliwości i godności ludzkiej w życiu gospodarczym i społecznym.

W ramach konferencji wygłoszone zostały m.in. referaty: Jerzego Bartmińskiego „Problematyka pracy w programie NSZZ „Solidarność”, Zbigniewa Hołdy i Jana Wojcieszczuka „Konstytucyjne prawo do pracy i jego realizacja”, Teresy Liszcz „O potrzebie nowelizacji prawa pracy”, Jerzego Gałkowskiego „O wartościach pracy”, Adama Stanowskiego „Związek wobec dylematów moralnych pracy”, ks. Czesława Bartnika „Praca jako działalność twórcza”, Sławomira Kozłowskiego „Sprawiedliwa płaca w oczach ekonomisty” oraz Romualda Kukułowicza „Systemy zarządzania pracą”.

W wypracowanych „Tezach Programowych” konferencji stwierdzono m.in.: „Przynależność należnej godności człowiekowi pracującemu i jego pracy jest jednym z naczelnych celów NSZZ «Solidarność» oraz warunkiem uzdrowienia sytuacji naszego kraju”.

15 IX, podczas przyjmowania końcowego dokumentu, do uczestników konferencji dotarła wiadomość, że papież Jan Paweł II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. (będący poinformowany o lubelskiej konferencji) ogłosił encyklikę „Laborem exercens”, poświęcona dokładnie tej samej tematyce. Materiały z konferencji wydano w formie broszury „Praca ludzka” i zaprezentowano podczas II tury KZD w Gdańsku. Zawarte tam zapisy weszły do Uchwały Programowej „Solidarności”, jako istotna część rozdziału „Ochrona pracy podstawowym zadaniem Związku”.

Marcin Dąbrowski

Opcje strony

do góry