Kopalnia Węgla Kamiennego Andaluzja
Kopalnia Węgla Kamiennego Andaluzja powstała w 1908 w Piekarach Śl. W 1980 zatrudniała ok. 6,7 tys. osób. 2 IX 1980 o godz. 18.00 górnicy z oddziału Górniczych Robót Przygotowawczych ogłosili strajk, który szybko rozszerzył się na całą kopalnię. 3 IX w skład KS (zmienny w czasie trwania strajku) wchodzili m.in.: Tadeusz Lesiński (przewodniczący), Henryk Błaszczyk, Edward Czerneszewicz (wiceprzewodniczący) oraz Marian Lorc, Piotr Polmański, Edward Piątek, Hubert Piątek, Piotr Kuna, Wiesław Śliwa i Mieczysław Szymaniak. 3 IX 1980 emisariusze z MKS w Jastrzębiu-Zdroju powiadomili załogę o zakończeniu strajków. W miejsce rozwiązanego KS powstał Komitet Założycielski, w skład którego weszli m.in.: T. Lesiński, H. Błaszczyk i E. Czerneszewicz. Do „S” zapisało się ponad 4,5 tys. pracowników. 24 I 1981 wybrano KZ KWK Andaluzja w składzie: E. Czerneszewicz (przewodniczący), Andrzej Woźniczka (wiceprzewodniczący), H. Błaszczyk (sekretarz), Jerzy Drzewiecki i Zbigniew Salamon. W 1981 powstał w kopalni KOWzP pod kierownictwem Henryka Prokopa. W nocy 12/13 XII 1981 internowani zostali: Z. Salamon, członek ZR oraz Sylwester Sosna, członek KZ KWK Andaluzja. 13 XII 1981 powstał KS, w skład którego weszli m.in.: T. Lesicki, Wilhelm Szołtysik, Czesław Szołtysek i Arkadiusz Dybowski, strajk jednak nie doszedł do skutku. 14 XII 1981 do kopalni dotarła ''Odezwa do braci górników'', wydana przez bytomski MKS. A. Dybowski i Leszek Pietraszczyk powielili tekst na powielaczu, po czym ok. godz. 21.00 rozdali przy bramie kopalni. Tego samego dnia górnicy z nocnej zmiany rozpoczęli strajk. Pocz. brało w nim udział ok. 400-500 osób, późn., po dołączeniu się kolejnej zmiany, liczba ta wzrosła do ok. 1 tys. W skład KS weszli: L. Pietraszczyk (przewodniczący), A. Dybowski, Jerzy Czepkowski oraz P. Polmański; doradcy: H. Błaszczyk i Kazimierz Pitura. 15 XII 1981 w strajku uczestniczyło już 80% załogi, górnicy usiłowali się uzbroić i zabezpieczyć kopalnię na wypadek pacyfikacji. Na wieść o pacyfikacji KWK Halemba zablokowali bramy i wyjazd kolejowy. 16 XII 1981 strajkujący otrzymali informację o pacyfikacji KWK Wujek, co potwierdzili wysłani do Katowic górnicy. L. Pietraszczyk nakazał otworzyć bramy, pozostawiając decyzję o kontynuowaniu lub zaprzestaniu strajku samym uczestnikom. Część załogi opuściła teren kopalni, pozostali chcieli kontynuować strajk pod ziemią. 38 osób, wśród nich A. Dybowski, zeszło na poziom 415 m z zamiarem opanowania prochowni, jednak wejście okazało się zakratowane. Dyrekcja kopalni zagroziła pacyfikacją, jeśli strajkujący nie wycofają się do 6.00 rano 17 XII 1981. W odpowiedzi na ultimatum A. Dybowski oświadczył, że w razie ataku wysadzi kopalnię. W końcu jednak, ok. 9.00 rano 17 XII 1981, na wieść o opuszczaniu kopalni przez pozostałą na powierzchni załogę, przebywający pod ziemią górnicy również zakończyli strajk. W I 1982 za organizację strajku H. Błaszczyk został skazany na 3,5 roku więzienia, J. Czepkowski na 3 lata, A. Dybowski na 5 lat, L. Pietraszczyk na 5 lat, K. Pitura na 3,5 roku. W VI 1982 w KWK Andaluzja bracia Eugeniusz, Leszek i Piotr Polmańscy, Andrzej Sokołowski, W. Szołtysik i Ewald Sosna zorganizowali TKZ. Na spotkaniach w parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Piekarach Śl. u ks. Piotra Płonki gromadziło się piekarskie podziemie solidarnościowe. Organizowano wyjazdy na msze św. odprawiane przez ks. Jerzego Popiełuszkę, spotkania ze znanymi działaczami (m.in. Jackiem Kuroniem, Andrzejem Gwiazdą). W 1983 powstało Bractwo Trzeźwości. W 1986 pracownicy KWK Andaluzja rozpoczęli wydawanie miesięcznika „Nasze Sprawy”. 9 III 1988 powstał 15-osobowy Komitet Założycielski „S” KWK Andaluzja, w skład którego weszli m.in.: W. Szołtysik, bracia Polmańscy, A. Sokołowski, i E. Sosna. 17 III 1988 Komitet jako pierwszy w Regionie złożył wniosek do Sądu Wojewódzkiego o zarejestrowanie „S” Pracowników KWK Andaluzja, jednak decyzja Sądu była negatywna. W VII 1988, po porozumieniu się z górnikami KWK Manifest Lipcowy, podjęto decyzję o rozpoczęciu strajków w VIII 1988 w razie nieotrzymania podwyżek płac. 17 VIII 1988 na nocnej zmianie zawiązał się KS z przewodniczącym P. Polmańskim i doradcą Kazimierzem Świtoniem, do MKS przy KWK Manifest Lipcowy oddelegowany został A. Sokołowski. W strajku wzięło udział ok. 2,5 tys. osób. 18 VIII 1988 ZOMO usiłowało zastraszyć strajkujących, a Ministerstwo Górnictwa przekazało załodze fałszywe informacje o zagrożeniu. 23 VIII 1988 KS ogłosił zakończenie strajku po otrzymaniu od dyrekcji kopalni gwarancji nietykalności. Część KS przeniosła się na teren KWK Manifest Lipcowy, gdzie kontynuowała strajk. Za zorganizowanie strajku wszyscy członkowie KS zostali zwolnieni z pracy (przywróceni po 3 mies.). 17 III 1989 powstała Tymczasowa KZ KWK Andaluzja, na czele której stanął P. Polmański. W X 1989 przewodniczącym KZ został E. Sosna. 1993 – 2002 KWK Andaluzja wchodziła w struktury Bytomskiej Spółki Węglowej SA, 1998-1999 pod nazwą KWK Andaluzja Spółka z o.o. Od II 1999 KWK Andaluzja postawiono w stan likwidacji, wydzielono Zakład Górniczy Brzeziny Spółka z o.o., połączony przekopem z ZG Piekary w I 2002. Od XII 2002 ZG Brzeziny Sp. z o.o. postawiony w stan likwidacji (podział na część likwidowaną oraz zasadniczą, włączoną w skład funkcjonującego ZG Piekary Sp. z o.o.). Od II 2003 ZG Piekary włączony w struktury Kompanii Węglowej SA. Obecnie w ZG Piekary zatrudnionych jest ponad 3 tys. pracowników. W 2007 Andrzej Lukaszczyk, do 2006 przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Związkowej „S” KWK Andaluzja, powołał Niezależny Związek Zawodowy Solidarność Andaluzja; przystąpiło do niego 100% b. członków „S” Andaluzja.